ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਹਰ ਤਿਉਹਾਰ ਅਤੇ ਜਸ਼ਨ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮਹੱਤਵ ਹੈ। ਸਾਲ 2025 ਵਿੱਚ, ਰਾਧਾ ਅਸ਼ਟਮੀ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਅੱਜ ਯਾਨੀ 31 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਭਾਦਰਪਦ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਸ਼ੁਕਲ ਪੱਖ ਦੀ ਅਸ਼ਟਮੀ ਤਿਥੀ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤਿਉਹਾਰ ਨੂੰ ਰਾਧਾ ਅਸ਼ਟਮੀ ਅਤੇ ਰਾਧਾ ਜਯੰਤੀ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਰਤ ਨੂੰ ਰੱਖਣ ਨਾਲ, ਸ਼੍ਰੀ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਅਤੇ ਰਾਧਾ ਰਾਣੀ ਦਾ ਆਸ਼ੀਰਵਾਦ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਵਰਤ ਦੀ ਪੂਰੀ ਕਥਾ ਇੱਥੇ ਪੜ੍ਹੋ।
ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਹਰ ਤਿਉਹਾਰ ਅਤੇ ਉਤਸਵ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮਹੱਤਵ ਹੈ। ਸਾਲ 2025 ਵਿੱਚ, ਰਾਧਾ ਅਸ਼ਟਮੀ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਅੱਜ ਯਾਨੀ 31 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਭਾਦਰਪਦ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਸ਼ੁਕਲ ਪੱਖ ਦੀ ਅਸ਼ਟਮੀ ਤਾਰੀਖ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤਿਉਹਾਰ ਨੂੰ ਰਾਧਾ ਅਸ਼ਟਮੀ ਅਤੇ ਰਾਧਾ ਜਯੰਤੀ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਰਤ ਨੂੰ ਰੱਖਣ ਨਾਲ, ਸ਼੍ਰੀ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਅਤੇ ਰਾਧਾ ਰਾਣੀ ਦਾ ਆਸ਼ੀਰਵਾਦ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਵਰਤ ਦੀ ਪੂਰੀ ਕਹਾਣੀ ਇੱਥੇ ਪੜ੍ਹੋ।
ਬ੍ਰਹਮਵੈਵਰਤ ਪੁਰਾਣ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਸ਼੍ਰੀ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਭਗਤੀ ਦੇ ਅਵਤਾਰ, ਦੇਵਰਸ਼ੀ ਨਾਰਦ ਨੇ ਇੱਕ ਵਾਰ ਭਗਵਾਨ ਸਦਾਸ਼ਿਵ ਦੇ ਚਰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਮੱਥਾ ਟੇਕਿਆ ਅਤੇ ਪੁੱਛਿਆ, ਹੇ ਮਹਾਂਪੁਰਸ਼! ਮੈਂ ਤੁਹਾਡਾ ਸੇਵਕ ਹਾਂ। ਮੈਨੂੰ ਦੱਸੋ, ਕੀ ਸ਼੍ਰੀ ਰਾਧਾ ਦੇਵੀ ਲਕਸ਼ਮੀ ਹੈ ਜਾਂ ਦੇਵਪਤਨੀ। ਕੀ ਉਹ ਮਹਾਲਕਸ਼ਮੀ ਹੈ ਜਾਂ ਸਰਸਵਤੀ? ਕੀ ਉਹ ਅੰਤਰਗਤ ਵਿਦਿਆ ਹੈ ਜਾਂ ਵੈਸ਼ਨਵੀ ਪ੍ਰਕ੍ਰਿਤੀ? ਮੈਨੂੰ ਦੱਸੋ, ਕੀ ਉਹ ਵੇਦ ਕੰਨਿਆ, ਦੇਵ ਕੰਨਿਆ ਹੈ ਜਾਂ ਮੁਨਿਕ ਕੰਨਿਆ? ਨਾਰਦ ਜੀ ਦੀ ਗੱਲ ਸੁਣ ਕੇ ਸਦਾਸ਼ਿਵ ਨੇ ਕਿਹਾ, ਹੇ ਮੁਨੀਵਰ! ਮੈਂ ਇੱਕ ਮੂੰਹ ਨਾਲ ਹੋਰ ਕੀ ਕਹਿ ਸਕਦਾ ਹਾਂ? ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸ਼੍ਰੀ ਰਾਧਾ ਦੇ ਰੂਪ, ਸੁੰਦਰਤਾ ਅਤੇ ਗੁਣਾਂ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਅਸਮਰੱਥ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦਾ ਹਾਂ। ਮੈਨੂੰ ਉਸਦੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ਦੀ ਮਹਾਨਤਾ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਵੀ ਸ਼ਰਮ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਤਿੰਨਾਂ ਲੋਕਾ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੈ ਜੋ ਉਸਦੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕਰ ਸਕੇ। ਉਸਦੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ਸੰਸਾਰ ਨੂੰ ਮੋਹਿਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਭਗਵਾਨ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਨੂੰ ਵੀ ਮੋਹਿਤ ਕਰਨ ਦੇ ਸਮਰੱਥ ਹੈ। ਭਾਵੇਂ ਮੈਂ ਬੇਅੰਤ ਮੂੰਹਾਂ ਨਾਲ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਾਂ, ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਉਸਦਾ ਵਰਣਨ ਕਰਨ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਨਾਰਦਜੀ ਨੇ ਕਿਹਾ, ਹੇ ਪ੍ਰਭੂ, ਸ਼੍ਰੀ ਰਾਧਿਕਾ ਜੀ ਦੇ ਜਨਮ ਦੀ ਮਹਾਨਤਾ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਹੈ। ਹੇ ਭਗਤ-ਪ੍ਰੇਮੀ! ਮੈਂ ਇਸਨੂੰ ਸੁਣਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ। ਹੇ ਮਹਾਨ! ਮੈਨੂੰ ਸ਼੍ਰੀ ਰਾਧਾਸ਼ਟਮੀ ਬਾਰੇ ਦੱਸੋ, ਸਾਰੇ ਵਰਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਵਰਤ। ਸ਼੍ਰੀ ਰਾਧਾਜੀ ਦਾ ਧਿਆਨ ਕਿਵੇਂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ? ਉਸਦੀ ਪੂਜਾ ਜਾਂ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਕਿਵੇਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ? ਮੈਨੂੰ ਇਹ ਸਭ ਬੁੱਧੀ ਨਾਲ ਦੱਸੋ। ਹੇ ਸਦਾਸ਼ਿਵ! ਮੈਂ ਉਸਦੀ ਰੁਟੀਨ, ਪੂਜਾ ਨਿਯਮਾਂ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾਵਾਂ ਬਾਰੇ ਸਭ ਕੁਝ ਸੁਣਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ। ਕਿਰਪਾ ਕਰਕੇ ਮੈਨੂੰ ਦੱਸੋ। ਸ਼ਿਵਜੀ ਨੇ ਕਿਹਾ, ਵ੍ਰਿਸ਼ਭਾਨੂਪੁਰੀ ਦਾ ਰਾਜਾ ਵ੍ਰਿਸ਼ਭਾਨੂ ਬਹੁਤ ਉਦਾਰ ਸੀ। ਉਹ ਇੱਕ ਮਹਾਨ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਸਾਰੇ ਸ਼ਾਸਤਰਾਂ ਦਾ ਜਾਣਕਾਰ ਸੀ। ਉਹ ਇੱਕ ਅਮੀਰ, ਉਦਾਰ ਅਤੇ ਉਦਾਰ ਮਨ ਵਾਲਾ ਆਦਮੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਕੋਲ ਅਨਿਮਾ-ਮਹਿਮਾ ਆਦਿ ਅੱਠ ਕਿਸਮਾਂ ਦੀਆਂ ਸਿੱਧੀਆਂ ਸਨ। ਉਹ ਸੰਜਮੀ, ਨੇਕ, ਚੰਗੇ ਵਿਚਾਰ ਰੱਖਣ ਵਾਲਾ ਅਤੇ ਸ਼੍ਰੀ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਦਾ ਉਪਾਸਕ ਸੀ। ਉਸਦੀ ਪਤਨੀ ਸ਼੍ਰੀਮਤੀ ਸ਼੍ਰੀਕ੍ਰਿਤੀਦਾ ਸੀ। ਉਸਨੂੰ ਸੁੰਦਰਤਾ ਅਤੇ ਜਵਾਨੀ ਦੀ ਬਖਸ਼ਿਸ਼ ਸੀ ਅਤੇ ਇੱਕ ਮਹਾਨ ਸ਼ਾਹੀ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਈ ਸੀ। ਉਹ ਬਹੁਤ ਸੁੰਦਰ ਸੀ ਅਤੇ ਮਹਾਲਕਸ਼ਮੀ ਵਾਂਗ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸੀ। ਉਹ ਸਾਰੇ ਗਿਆਨ ਅਤੇ ਗੁਣਾਂ ਨਾਲ ਸੰਪੰਨ ਸੀ, ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਸਵਰੂਪਾ ਸੀ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਪ੍ਰਤੀ ਬਹੁਤ ਸਮਰਪਿਤ ਸੀ। ਉਸਦੇ ਗਰਭ ਵਿੱਚ, ਸ਼ੁਭ ਭਾਦਰਪਦ ਦੀ ਸ਼ੁਕਲ ਅਸ਼ਟਮੀ ਨੂੰ, ਦੁਪਹਿਰ ਵੇਲੇ, ਸ਼੍ਰੀ ਵ੍ਰਿੰਦਾਵਨੇਸ਼ਵਰੀ ਸ਼੍ਰੀ ਰਾਧਿਕਾ ਜੀ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਏ।
“ਹੇ ਮਹਾਂਪੁਰਸ਼! ਹੁਣ ਸ਼੍ਰੀ ਰਾਧਾ ਦੇ ਜਨਮ ਉਤਸਵ ਦੌਰਾਨ ਪੂਜਾ, ਰਸਮਾਂ ਆਦਿ ਦੇ ਫਰਜ਼ਾਂ ਬਾਰੇ ਮੇਰੀ ਗੱਲ ਸੁਣੋ। ਸ਼੍ਰੀ ਰਾਧਾ ਜਨਮ ਅਸ਼ਟਮੀ ਦੇ ਦਿਨ ਹਮੇਸ਼ਾ ਵਰਤ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਮੰਦਰ ਵਿੱਚ ਸ਼੍ਰੀ ਰਾਧਾ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਦੀ ਪੂਜਾ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸ਼ੁਭ ਪਦਾਰਥਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਝੰਡੇ, ਹਾਰ, ਕੱਪੜੇ, ਝੰਡੇ, ਕਮਾਨਾਂ ਆਦਿ ਨਾਲ ਸਹੀ ਰਸਮਾਂ ਨਾਲ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਮੰਦਰ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਪੰਜ ਰੰਗਾਂ ਦੇ ਪਾਊਡਰਾਂ ਨਾਲ ਇੱਕ ਮੰਡਪ ਬਣਾਓ ਅਤੇ ਉਸਤਤ ਅਤੇ ਧੂਪ ਆਦਿ ਨਾਲ ਸੁਗੰਧਿਤ ਕਰੋ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਅੰਦਰ ਸੋਲਾਂ ਪੱਤੀਆਂ ਦਾ ਇੱਕ ਕਮਲ ਯੰਤਰ ਬਣਾਓ। ਉਸ ਕਮਲ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਇੱਕ ਬ੍ਰਹਮ ਆਸਣ ‘ਤੇ ਪੱਛਮ ਵੱਲ ਮੂੰਹ ਕਰਕੇ ਸ਼੍ਰੀ ਰਾਧਾ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਦੇ ਜੋੜੇ ਨੂੰ ਸਥਾਪਿਤ ਕਰੋ ਅਤੇ ਧਿਆਨ, ਪਾਣੀ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਆਦਿ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਹੀ ਪੂਜਾ ਕਰੋ ਅਤੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਨਾਲ ਸ਼ਰਧਾ ਅਤੇ ਸੰਜਮ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰੋ, ਆਪਣੀ ਸਮਰੱਥਾ ਅਨੁਸਾਰ ਪੂਜਾ ਸਮੱਗਰੀ ਲਓ।
