ਗੰਗਾ ਦੁਸਹਿਰਾ ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਦਾ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਤਿਉਹਾਰ ਹੈ, ਜੋ ਹਰ ਸਾਲ ਜੇਠ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਸ਼ੁਕਲ ਪੱਖ ਦੀ ਦਸਮੀ ਤਿਥੀ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਨੂੰ ਗੰਗਾਵਤਾਰਨ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਦੇਵੀ ਗੰਗਾ ਸਵਰਗ ਤੋਂ ਧਰਤੀ ‘ਤੇ ਉਤਰੀ ਸੀ। ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਦਿਨ ਪਵਿੱਤਰ ਗੰਗਾ ਵਿੱਚ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਨ ਨਾਲ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਦਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੇ ਪਾਪ ਨਸ਼ਟ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸੇ ਲਈ ਇਸਨੂੰ “ਗੰਗਾ ਦੁਸਹਿਰਾ” ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ, ਗੰਗਾ ਦੁਸਹਿਰਾ ਅਤੇ ਗੰਗਾ ਜਯੰਤੀ ਦੋ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਿਉਹਾਰ ਹਨ, ਜੋ ਦੇਵੀ ਗੰਗਾ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹਨ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ, ਸਾਲ 2025 ਵਿੱਚ ਇਹ ਤਾਰੀਖ ਕਿਸ ਤਰੀਕ ਅਤੇ ਦਿਨ ‘ਤੇ ਪੈ ਰਹੀ ਹੈ, ਇਸ਼ਨਾਨ-ਦਾਨ ਦਾ ਸ਼ੁਭ ਸਮਾਂ, ਮੰਤਰ ਅਤੇ ਵਿਧੀ ਕੀ ਹੈ?
ਗੰਗਾ ਦੁਸਹਿਰਾ ਨੂੰ ਦੇਵੀ ਗੰਗਾ ਦਾ ਆਸ਼ੀਰਵਾਦ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਦਿਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਦਿਨ ਗੰਗਾ ਵਿੱਚ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਨ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਅਤੇ ਆਤਮਾ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ੁੱਧ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹਿੰਦੂ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਹੈ ਕਿ ਗੰਗਾ ਵਿੱਚ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਨ ਨਾਲ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਾਪਾਂ ਦਾ ਨਾਸ਼ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਗੰਗਾ ਦਾ ਪਾਣੀ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਪਵਿੱਤਰ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਇਸਨੂੰ ਮੋਕਸ਼ਦਾਯਿਨੀ ਵੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਗੰਗਾ ਧਰਤੀ ‘ਤੇ ਆਈ, ਭਗੀਰਥ ਦੀ ਤਪੱਸਿਆ ਤੋਂ ਖੁਸ਼ ਹੋ ਕੇ, ਉਸਨੇ ਉਸਦੇ ਪੁਰਖਿਆਂ ਨੂੰ ਬਚਾਇਆ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਧਰਤੀ ‘ਤੇ ਆਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਦੇਵੀ ਗੰਗਾ ਸਵਰਗ ਵਿੱਚ ਭਗਵਾਨ ਬ੍ਰਹਮਾ ਦੇ ਕਮੰਡਲ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੀ ਸੀ।
ਗੰਗਾ ਦੁਸਹਿਰਾ 2025 ਤਾਰੀਖ
ਗੰਗਾ ਦੁਸਹਿਰਾ 2025 ਨੂੰ, ਦਸ਼ਮੀ ਤਿਥੀ 4 ਜੂਨ 2025 ਨੂੰ ਰਾਤ 11:54 ਵਜੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਵੇਗੀ ਅਤੇ 5 ਜੂਨ 2025 ਨੂੰ ਦੁਪਹਿਰ 2:15 ਵਜੇ ਸਮਾਪਤ ਹੋਵੇਗੀ। ਤਾਰੀਖ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ‘ਤੇ 5 ਜੂਨ ਨੂੰ ਹੋਵੇਗਾ, ਇਸ ਲਈ ਗੰਗਾ ਦੁਸਹਿਰੇ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ 5 ਜੂਨ 2025, ਵੀਰਵਾਰ ਨੂੰ ਸ਼ਰਧਾ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨਾਲ ਮਨਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ।
ਇਸ ਦਿਨ ਗੰਗਾ ਇਸ਼ਨਾਨ ਅਤੇ ਦਾਨ ਲਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮਹੂਰਤ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਹਨ:
- ਬ੍ਰਹਮਾ ਮਹੂਰਤ: ਸਵੇਰੇ 4:02 ਵਜੇ ਤੋਂ 4:43 ਵਜੇ ਤੱਕ
- ਅਭਿਜਿਤ ਮਹੂਰਤ: ਦੁਪਹਿਰ 11:52 ਵਜੇ ਤੋਂ 12:48 ਵਜੇ ਤੱਕ
- ਵਿਜੇ ਮਹੂਰਤ: ਦੁਪਹਿਰ 2:39 ਵਜੇ ਤੋਂ 3:34 ਵਜੇ ਤੱਕ
- ਅਮ੍ਰਿਤ ਕਾਲ: ਦੁਪਹਿਰ 11:49 ਵਜੇ ਤੋਂ ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਸਵੇਰੇ 1:37 ਵਜੇ ਤੱਕ
ਇਨ੍ਹਾਂ ਮੰਤਰਾਂ ਨਾਲ ਮਾਂ ਗੰਗਾ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰੋ
- ਓਮ ਨਮ: ਸ਼ਿਵਾਏ ਗੰਗਾਯੈ ਨਮ:
ਇਸ ਮੰਤਰ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ: ਮੈਂ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਅਤੇ ਦੇਵੀ ਗੰਗਾ ਨੂੰ ਨਮਸਕਾਰ ਕਰਦਾ ਹਾਂ। ਇਹ ਮੰਤਰ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਅਤੇ ਮਾਤਾ ਗੰਗਾ ਦੋਵਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਸ਼ਰਧਾ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰਦਾ ਹੈ।
- ਗੰਗਾ ਗੰਗਾਤੇ ਯੋ ਬ੍ਰੂਯਤ, ਯੋਜਨਾਨਾਮ ਸ਼ਤੈਰਪੀ। ਮੁਚਯਤੇ ਸਰਵਪਾਪੇਭਯੋ, ਵਿਸ਼ਣੂਲੋਕੇ ਸਾ ਗਛਤੀ
ਇਸ ਮੰਤਰ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ: ਜੋ ਮਨੁੱਖ ਸੌ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਦੂਰ ਰਹਿ ਕੇ ਵੀ ‘ਗੰਗਾ ਗੰਗਾ’ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਸਾਰੇ ਪਾਪਾਂ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਲੋਕ ਵਿੱਚ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। - ਗੰਗਮ ਵਾਰਿ ਮਨੋਹਰਿ ਮੁਰਾਰੀਚਰਣਾਚਯੁਤਮ। ਤ੍ਰਿਪੁਰਾਰਿਸ਼ੀਰਾਚਾਰੀ ਪਾਪਾਰੀ ਪੁਨਤੁ ਮਾਂ ॥
ਇਸ ਮੰਤਰ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ: ਹੇ ਗੰਗਾ! ਤੇਰਾ ਪਾਣੀ ਮਨਮੋਹਕ ਹੈ, ਜੋ ਭਗਵਾਨ ਮੁਰਾਰੀ (ਵਿਸ਼ਨੂੰ) ਦੇ ਪੈਰਾਂ ਤੋਂ ਉਤਪੰਨ ਹੋਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਤ੍ਰਿਪੁਰਾਸੁਰ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਵਾਲੇ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਦੇ ਸਿਰ ‘ਤੇ ਵਸਿਆ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਸਾਰੇ ਪਾਪਾਂ ਦਾ ਨਾਸ਼ ਕਰੋ, ਕਿਰਪਾ ਕਰਕੇ ਮੈਨੂੰ ਪਵਿੱਤਰ ਕਰੋ।
ਗੰਗਾ ਦੁਸਹਿਰੇ ਲਈ 5 ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਉਪਾਅ
- ਤੁਲਸੀ ਦਾ ਪੌਦਾ ਲਗਾਓ: ਉੱਤਰ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਤੁਲਸੀ ਲਗਾਉਣ ਨਾਲ ਘਰ ਵਿੱਚ ਲਕਸ਼ਮੀ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਆਉਂਦੀ ਹੈ।
- ਸੂਰਜ ਨੂੰ ਤਾਂਬੇ ਦੇ ਘੜੇ ਨਾਲ ਪਾਣੀ ਚੜ੍ਹਾਓ: ਗੰਗਾ ਵਿੱਚ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤਾਂਬੇ ਦੇ ਘੜੇ ਤੋਂ ਪਾਣੀ ਚੜ੍ਹਾਉਣ ਨਾਲ ਕਾਰੋਬਾਰ ਵਿੱਚ ਲਾਭ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
- ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਘੜੇ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਦਾਨ ਕਰੋ: ਗਰੀਬਾਂ ਨੂੰ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਭਰਿਆ ਘੜਾ ਦਾਨ ਕਰਨ ਨਾਲ ਵਿੱਤੀ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦੂਰ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ।
- ਘਰ ਨੂੰ ਗੰਗਾ ਜਲ ਨਾਲ ਸ਼ੁੱਧ ਕਰੋ : ਗੰਗਾ ਜਲ ਛਿੜਕਣ ਨਾਲ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਊਰਜਾ ਖਤਮ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸ਼ਾਂਤੀ ਬਣੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ।
- ਗੰਗਾ ਆਰਤੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਵੋ: ਜੇ ਸੰਭਵ ਹੋਵੇ, ਤਾਂ ਇਸ ਦਿਨ ਦਸ਼ਾਸ਼ਵਮੇਧ ਘਾਟ ‘ਤੇ ਗੰਗਾ ਆਰਤੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਵੋ। ਵਾਰਾਣਸੀ, ਹਰਿਦੁਆਰ, ਪ੍ਰਯਾਗਰਾਜ ਵਰਗੇ ਤੀਰਥ ਸਥਾਨਾਂ ‘ਤੇ ਗੰਗਾ ਆਰਤੀ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮਹੱਤਵ ਹੈ।
