Shrai Koti Mata Temple : ਭਾਰਤ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਦੇਸ਼ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਹਰ ਕਦਮ ‘ਤੇ ਵਿਲੱਖਣ ਰੀਤੀ-ਰਿਵਾਜ ਅਤੇ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇੱਥੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮੰਦਰ ਹਨ ਜੋ ਆਪਣੇ ਵਿਲੱਖਣ ਵਿਸ਼ਵਾਸਾਂ ਅਤੇ ਪੂਜਾ ਵਿਧੀਆਂ ਲਈ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਇੱਕ ਵਿਲੱਖਣ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮੰਦਰ ਸ਼੍ਰੀ ਕੋਟੀ ਮਾਤਾ ਮੰਦਰ ਹੈ ਜੋ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਸ਼ਿਮਲਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਰਾਮਪੁਰ ਤਹਿਸੀਲ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਇਸ ਮੰਦਰ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਖਾਸ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇੱਥੇ ਪਤੀ-ਪਤਨੀ ਇਕੱਠੇ ਪੂਜਾ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ। ਇਹ ਥੋੜ੍ਹਾ ਅਜੀਬ ਲੱਗ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਸਦੇ ਪਿੱਛੇ ਇੱਕ ਪੌਰਾਣਿਕ ਕਹਾਣੀ ਹੈ, ਜੋ ਇਸ ਮੰਦਰ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵੀ ਖਾਸ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ।
ਜੋੜੇ ਇਕੱਠੇ ਮੰਦਰ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਦੇ?
ਇਸ ਅਨੋਖੀ ਪਰੰਪਰਾ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਭਗਵਾਨ ਕਾਰਤੀਕੇਯ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੈ। ਮਿਥਿਹਾਸ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਅਤੇ ਮਾਤਾ ਪਾਰਵਤੀ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਕਾਰਤੀਕੇਯ ਨੇ ਵਿਆਹ ਨਾ ਕਰਨ ਦਾ ਦ੍ਰਿੜ ਇਰਾਦਾ ਲਿਆ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਮਾਤਾ ਪਾਰਵਤੀ ਨੂੰ ਕਾਰਤੀਕੇਯ ਦੇ ਇਸ ਫੈਸਲੇ ਦਾ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਤਾਂ ਉਹ ਬਹੁਤ ਗੁੱਸੇ ਹੋ ਗਈ। ਮਾਂ ਪਾਰਵਤੀ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਤੋਂ ਨਾਰਾਜ਼ ਸੀ ਅਤੇ ਸਰਾਪ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਜੋ ਵੀ ਪਤੀ-ਪਤਨੀ ਇਸ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਆਉਣਗੇ, ਉਹ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਤੋਂ ਵੱਖ ਹੋ ਜਾਣਗੇ। ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਸਰਾਪ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਪਤੀ-ਪਤਨੀ ਇਸ ਮੰਦਰ ਵਿੱਚ ਇਕੱਠੇ ਪੂਜਾ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਸ ਨਿਯਮ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਵਿਆਹੇ ਜੋੜੇ ਦੂਰ-ਦੂਰ ਤੋਂ ਦੇਵੀ ਮਾਂ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਲਈ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਉਹ ਵੱਖ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਮਾਂ ਤੋਂ ਆਸ਼ੀਰਵਾਦ ਲੈਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਵਿਆਹੁਤਾ ਜੀਵਨ ਲਈ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਮੰਦਰ ਦੀਆਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ
ਇਹ ਮੰਦਰ ਮਾਂ ਦੁਰਗਾ ਦੇ 51 ਸ਼ਕਤੀਪੀਠਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਪਰ ਸਥਾਨਕ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਵਿੱਚ ਇਸਦੀ ਮਾਨਤਾ ਕਿਸੇ ਸ਼ਕਤੀਪੀਠ ਤੋਂ ਘੱਟ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਨਵਰਾਤਰੀ ਦੇ ਦਿਨਾਂ ਦੌਰਾਨ, ਇੱਥੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੀ ਭਾਰੀ ਭੀੜ ਇਕੱਠੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਇਸ ਪਰੰਪਰਾ ਦਾ ਅਜੇ ਵੀ ਸਖ਼ਤੀ ਨਾਲ ਪਾਲਣ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮੰਦਿਰ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦਾ ਵਾਤਾਵਰਣ ਬਹੁਤ ਸ਼ਾਂਤ ਅਤੇ ਕੁਦਰਤੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਹੈ, ਜੋ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਅਨੁਭਵ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।
