ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਚਕਾਰ ਜੰਗਬੰਦੀ ਸਿਰਫ਼ 18 ਮਈ ਤੱਕ ਹੈ। ਇਹ ਬਿਆਨ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਇਸਹਾਕ ਡਾਰ ਨੇ ਵੀਰਵਾਰ ਨੂੰ ਨੈਸ਼ਨਲ ਅਸੈਂਬਲੀ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤਾ। ਨਿਊਜ਼ ਏਜੰਸੀ ਏਐਫਪੀ ਨੇ ਇਹ ਰਿਪੋਰਟ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਦੇ ਇਸ ਬਿਆਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਰਤ-ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਟਕਰਾਅ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਨਵੀਂ ਚਰਚਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਸਵਾਲ ਉਠਾਏ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਕੀ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਚਕਾਰ ਫੌਜੀ ਟਕਰਾਅ ਦੁਬਾਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ? ਕੀ 18 ਮਈ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਡਰੋਨ ਅਤੇ ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਰਾਹੀਂ ਦੁਬਾਰਾ ਹਮਲੇ ਹੋਣਗੇ ਅਤੇ ਕੀ ਭਾਰਤ ਇਸਦਾ ਜਵਾਬ ਦੇਵੇਗਾ? ਕਿਉਂਕਿ ਜਦੋਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਖੁਦ ਇਹ ਜੰਗਬੰਦੀ ਦੀ ਸਮਾਂ ਸੀਮਾ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਇਸਦਾ ਕੀ ਅਰਥ ਹੈ? ਆਓ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਇਸ ਨਵੇਂ ਪੈਂਤੜੇ ਨੂੰ ਸਮਝੀਏ।
ਇਹ ਸੱਚ ਹੈ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਇਸਹਾਕ ਡਾਰ ਨੇ ਵੀਰਵਾਰ ਨੂੰ ਜੰਗਬੰਦੀ ‘ਤੇ ਇਹ ਗੱਲ ਕਹੀ ਸੀ। ਏਐਫਪੀ ਨੇ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਕਾਰਨ ਇਸਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਪਰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਇਹ ਕਿਉਂ ਕਿਹਾ… ਇਸ ਪਿੱਛੇ ਇੱਕ ਡੂੰਘੀ ਸਾਜ਼ਿਸ਼ ਹੈ। ਇਹ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਗੱਲਬਾਤ ਦੀ ਮੇਜ਼ ‘ਤੇ ਲਿਆਉਣ ਅਤੇ ਸਿੰਧੂ ਸਮਝੌਤੇ ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਦੀ ਇੱਕ ਚਾਲ ਹੈ।
ਇਸਹਾਕ ਡਾਰ ਨੇ ਨੈਸ਼ਨਲ ਅਸੈਂਬਲੀ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ, “10 ਮਈ ਨੂੰ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਡੀਜੀਐਮਓ ਪੱਧਰ ਦੀ ਗੱਲਬਾਤ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ 12 ਮਈ ਤੱਕ ਜੰਗਬੰਦੀ ‘ਤੇ ਸਮਝੌਤਾ ਹੋਇਆ। 12 ਮਈ ਨੂੰ ਹੋਈ ਗੱਲਬਾਤ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ 14 ਮਈ ਤੱਕ ਜੰਗਬੰਦੀ ‘ਤੇ ਸਮਝੌਤਾ ਹੋਇਆ। 14 ਮਈ ਨੂੰ ਹੋਈ ਗੱਲਬਾਤ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ 18 ਮਈ ਤੱਕ ਜੰਗਬੰਦੀ ‘ਤੇ ਸਮਝੌਤਾ ਹੋਇਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਫੌਜੀ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਹੋਇਆ ਸਮਝੌਤਾ ਉਦੋਂ ਹੀ ਪੂਰਾ ਸਮਝੌਤਾ ਬਣੇਗਾ ਜਦੋਂ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਗੱਲਬਾਤ ਹੋਵੇਗੀ।”
ਦਰਅਸਲ, ਪਹਿਲਗਾਮ ਅੱਤਵਾਦੀ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਿਛਲੇ ਤਿੰਨ ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਚਕਾਰ ਜੋ ਕੁਝ ਵੀ ਹੋਇਆ, ਉਹ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਹੈ। ਪਰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਭਾਰਤ ਵੱਲੋਂ ਲਏ ਗਏ ਸਖ਼ਤ ਫੈਸਲਿਆਂ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਚਿੰਤਤ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਹ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮੇਂ ਭਿਆਨਕ ਤਬਾਹੀ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਡਰ ਸਿੰਧੂ ਸਮਝੌਤੇ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਹੈ।
ਜੰਗਬੰਦੀ ਦੇ ਐਲਾਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ, ਭਾਰਤ ਨੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਕਿ ਸਿੰਧੂ ਸਮਝੌਤਾ ਮੁਅੱਤਲ ਰਹੇਗਾ। ਜੇਕਰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਹੋਵੇਗੀ, ਤਾਂ ਉਹ ਅੱਤਵਾਦ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਕਬਜ਼ੇ ਵਾਲੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ‘ਤੇ ਹੋਵੇਗੀ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਸਿੰਧੂ ਸਮਝੌਤੇ ਦੀ ਮੁਅੱਤਲੀ ਹਟਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਉਹ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਸੰਵਾਦ ਵਿੱਚ ਲਿਆਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਦਰਅਸਲ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਗੱਲਬਾਤ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਹੋਵੇ। ਤਾਂ ਜੋ ਉਹ ਸਿੰਧੂ ਜਲ ਸੰਧੀ ਨੂੰ ਮੁਲਤਵੀ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਭਾਰਤ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰ ਸਕੇ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਭਾਰਤ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਇਸ ਨੂੰ ਨਾਂਹ ਕਹਿ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਪਹਿਲਾਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਅੱਤਵਾਦ ‘ਤੇ ਪੂਰੀ ਗਾਰੰਟੀ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਕਰੇਗਾ। ਭਾਰਤ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਵੇਲੇ ਡੀਜੀਐਮਓ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਗੱਲਬਾਤ ਹੋਵੇਗੀ। ਜਿਸ ਲਈ ਭਾਰਤ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਸ਼ਰਤਾਂ ਵੀ ਤੈਅ ਕਰ ਲਈਆਂ ਹਨ।
ਭਾਰਤ-ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਗੱਲਬਾਤ ਲਈ ਭਾਰਤ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਆਪਣੀਆਂ ਸ਼ਰਤਾਂ ਤੈਅ ਕਰ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਨੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਗੱਲਬਾਤ ਹੋਵੇਗੀ ਤਾਂ ਉਹ ਸਿਰਫ਼ ਅੱਤਵਾਦ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਕਬਜ਼ੇ ਵਾਲੇ ਕਸ਼ਮੀਰ (ਪੀਓਕੇ) ਬਾਰੇ ਹੋਵੇਗੀ। ਸਿੰਧੂ ਸਮਝੌਤਾ ਮੁਅੱਤਲ ਰਹੇਗਾ। ਇਸ ਸਬੰਧੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਹਾਲਤ ਮਾੜੀ ਹੈ।
