ਆਮਦਨ ਕਰ ਵਿਭਾਗ ਵੱਲੋਂ ਆਈਟੀਆਰ ਫਾਈਲਿੰਗ ਨੂੰ ਆਸਾਨ ਅਤੇ ਪਾਰਦਰਸ਼ੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਚੁੱਕੇ ਗਏ ਕਦਮਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੁਣ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਜਾਅਲੀ ਸੀਏ ਅਤੇ ਘੁਟਾਲੇਬਾਜ਼ਾਂ ‘ਤੇ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰਨ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਟੈਕਸਦਾਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸਹੀ ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦੇਣ ਤੱਕ, ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਕਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਦਮ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਯਤਨਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ, ‘ਇਨਕਮ ਟੈਕਸ ਵਿਭਾਗ’ ਪਿਛਲੇ 15 ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਗੂਗਲ ਟ੍ਰੈਂਡਸ ‘ਤੇ ਚੋਟੀ ਦੇ ਕੀਵਰਡਸ ਵਿੱਚ ਟ੍ਰੈਂਡ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਲੋਕ ਟੈਕਸ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦੇ ਹੱਲ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਇਸ ਕੀਵਰਡ ਦੀ ਵਿਆਪਕ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।
ਆਮਦਨ ਕਰ ਵਿਭਾਗ ਸਿਰਫ ਆਈਟੀਆਰ ਫਾਈਲਿੰਗ ਕਾਰਨ ਖ਼ਬਰਾਂ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ 10 ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ, ਅਜਿਹੀਆਂ ਕਈ ਖ਼ਬਰਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈਆਂ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਚਾਰਟਰਡ ਅਕਾਊਂਟੈਂਟਾਂ ਅਤੇ ਜਾਅਲੀ ਟੈਕਸ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਰ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਸਖ਼ਤ ਕਾਰਵਾਈ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।
ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ, ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇੱਕ ਸਰਕੂਲਰ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਸੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਕੁਝ ਟੈਕਸਦਾਤਾਵਾਂ ਨੇ ਜਾਅਲੀ ਕਟੌਤੀਆਂ ਅਤੇ ਛੋਟਾਂ ਰਾਹੀਂ ਗਲਤ ਰਿਫੰਡ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੇ ਸਨ। ਆਮਦਨ ਕਰ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਅਜਿਹੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਸਖ਼ਤ ਰੁਖ਼ ਅਪਣਾਇਆ ਹੈ। 14 ਜੁਲਾਈ ਨੂੰ, ਵਿੱਤ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸਰਕੂਲਰ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਕੁਝ ਚਾਰਟਰਡ ਅਕਾਊਂਟੈਂਟ ਅਤੇ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਵਿਚੋਲੇ ਟੈਕਸਦਾਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਜਾਅਲੀ ਕਟੌਤੀਆਂ ਅਤੇ ਛੋਟਾਂ ਰਾਹੀਂ ਵਧੇਰੇ ਰਿਫੰਡ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਇਸ ਸਰਕੂਲਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਆਮਦਨ ਕਰ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ 150 ਤੋਂ 200 ਥਾਵਾਂ ‘ਤੇ ਛਾਪੇਮਾਰੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਇਹ ਛਾਪੇ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਅਤੇ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ‘ਤੇ ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਸਨ ਜੋ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਦਾਨ, ਟਿਊਸ਼ਨ ਫੀਸ ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਖਰਚਿਆਂ ਵਰਗੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾਅਲੀ ਦਾਅਵੇ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ।
AI ਅਤੇ ਡੇਟਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਦੀ ਵਰਤੋਂ
ਇਸ ਪੂਰੀ ਕਾਰਵਾਈ ਵਿੱਚ, ਆਮਦਨ ਕਰ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਆਰਟੀਫੀਸ਼ੀਅਲ ਇੰਟੈਲੀਜੈਂਸ (AI) ਅਤੇ ਡੇਟਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਦਾ ਸਹਾਰਾ ਲਿਆ। ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜਾਂਚ ਵਿੱਚ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਕਿ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਟੈਕਸਦਾਤਾਵਾਂ ਨੇ ਜਾਅਲੀ ਰਸੀਦਾਂ ਅਤੇ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ਾਂ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਗਲਤ ਰਿਫੰਡ ਲਏ। ਕੁਝ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ, TDS ਰਿਟਰਨ ਵੀ ਧੋਖਾਧੜੀ ਨਾਲ ਦਾਇਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ। ਵਿਭਾਗ ਦੀ ਇਸ ਸਖ਼ਤੀ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਇਹ ਹੋਇਆ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਲਗਭਗ 40,000 ਟੈਕਸਦਾਤਾ ਖੁਦ ਅੱਗੇ ਆਏ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਗਲਤ ਦਾਅਵੇ ਵਾਪਸ ਲੈ ਲਏ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾਅਵਿਆਂ ਦੀ ਕੁੱਲ ਕੀਮਤ ਲਗਭਗ 1,045 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਸੀ।
ਸਰਕਾਰੀ ਕਰਮਚਾਰੀ ਅਤੇ ਕਾਰਪੋਰੇਟ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ
ਜਾਂਚ ਵਿੱਚ ਇਹ ਵੀ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਕਿ ਸਰਕਾਰੀ ਕਰਮਚਾਰੀ, PSU ਕਰਮਚਾਰੀ ਅਤੇ ਬਹੁ-ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਵੀ ਇਸ ਧੋਖਾਧੜੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਲੋਕ WhatsApp ਅਤੇ ਟੈਲੀਗ੍ਰਾਮ ਸਮੂਹਾਂ ਰਾਹੀਂ ਜਾਅਲੀ ਰਿਫੰਡ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੇ ਤਰੀਕੇ ਸਿੱਖ ਰਹੇ ਸਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਮੂਹਾਂ ਰਾਹੀਂ ਜਾਅਲੀ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਅਤੇ ਝੂਠੇ ਦਾਅਵੇ ਦਾਇਰ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਸਾਂਝੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਸੀ।
ਆਮਦਨ ਕਰ ਵਿਭਾਗ ਦੀ ਸਖ਼ਤੀ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ
ਆਮਦਨ ਕਰ ਵਿਭਾਗ ਦੀ ਇਸ ਸਖ਼ਤ ਕਾਰਵਾਈ ਨੇ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਧੋਖਾਧੜੀ ਦਾ ਪਰਦਾਫਾਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ ਸਗੋਂ ਟੈਕਸਦਾਤਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਵੀ ਵਧਾਈ ਹੈ। ਵਿਭਾਗ ਵੱਲੋਂ ਕੀਤੇ ਗਏ ਤਕਨੀਕੀ ਅਤੇ ਨੀਤੀਗਤ ਸੁਧਾਰਾਂ ਨੇ ਆਈ.ਟੀ.ਆਰ. ਫਾਈਲਿੰਗ ਨੂੰ ਵਧੇਰੇ ਪਾਰਦਰਸ਼ੀ ਬਣਾਇਆ ਹੈ। ਨਾਲ ਹੀ, ਏ.ਆਈ. ਅਤੇ ਡੇਟਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ, ਜਾਅਲੀ ਦਾਅਵਿਆਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਹੁਣ ਪਹਿਲਾਂ ਨਾਲੋਂ ਕਿਤੇ ਤੇਜ਼ ਅਤੇ ਵਧੇਰੇ ਸਹੀ ਹੋ ਗਈ ਹੈ।
ਆਮਦਨ ਕਰ ਵਿਭਾਗ ਦੀ ਇਹ ਮੁਹਿੰਮ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਟੈਕਸ ਚੋਰੀ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਇਮਾਨਦਾਰ ਟੈਕਸਦਾਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸਹੀ ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਕੇ ਵੀ ਮਦਦ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਗੂਗਲ ਟ੍ਰੈਂਡਸ ‘ਤੇ ਟ੍ਰੈਂਡਿੰਗ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ, ਵਿਭਾਗ ਦੀ ਇਹ ਸਰਗਰਮੀ ਟੈਕਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ।
