ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕੈਂਸਰ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਸਮੱਸਿਆ ਬਣਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਸੰਗਠਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਸਾਲ 2023 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕੈਂਸਰ ਦੇ 14 ਲੱਖ ਤੋਂ ਵੱਧ ਮਾਮਲੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਸਨ। ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਇਸ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵੱਧ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਹਰ ਸਾਲ ਲੱਖਾਂ ਔਰਤਾਂ ਇਸ ਨਾਲ ਮਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਕੈਂਸਰ ਸਰੀਰ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਕੈਂਸਰਾਂ ਲਈ ਬਾਹਰੀ ਕਾਰਨ, ਜੈਨੇਟਿਕ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਅਤੇ ਸਾਡੀ ਗੈਰ-ਸਿਹਤਮੰਦ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹਨ, ਪਰ ਇੱਕ ਕੈਂਸਰ ਅਜਿਹਾ ਵੀ ਹੈ ਜੋ ਮਰਦਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਮਰਦਾਂ ਤੋਂ ਇੱਕ ਵਾਇਰਸ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਕੈਂਸਰ ਇੰਨਾ ਗੰਭੀਰ ਹੈ ਕਿ ਅੱਜ ਇਹ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਦਾ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਕਿਹੜਾ ਕੈਂਸਰ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਮਰਦਾਂ ਤੋਂ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿਵੇਂ ਫੈਲਦਾ ਹੈ? ਇਸ ਬਾਰੇ ਜਾਣੋ :
ਇਸ ਕੈਂਸਰ ਨੂੰ ਸਰਵਾਈਕਲ ਕੈਂਸਰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸਰਵਾਈਕਲ ਕੈਂਸਰ HPV ਵਾਇਰਸ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਹਿਊਮਨ ਪੈਪਿਲੋਮਾ ਵਾਇਰਸ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਵਾਇਰਸ ਮਰਦਾਂ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜਿਨਸੀ ਸੰਬੰਧਾਂ ਦੌਰਾਨ ਮਰਦਾਂ ਤੋਂ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਫੈਲਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਜਿਨਸੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਸਰਗਰਮ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਅੱਜ ਕੱਲ੍ਹ ਇਹ ਕੈਂਸਰ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਇਹ ਕੈਂਸਰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਰੋਕਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜੇਕਰ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਇਸ ਦਾ ਟੀਕਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਬਚਾਅ ਵੀ ਸੰਭਵ ਹੈ।
ਸਰਵਾਈਕਲ ਕੈਂਸਰ ਕਿਵੇਂ ਫੈਲਦਾ ਹੈ ?
ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਰਾਜੀਵ ਗਾਂਧੀ ਕੈਂਸਰ ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਓਨਕੋਲੋਜੀ ਵਿਭਾਗ ਵਿੱਚ ਐਚਓਡੀ ਡਾ. ਵਿਨੀਤ ਤਲਵਾਰ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਮਰਦਾਂ ਦੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚੋਂ ਐਚਪੀਵੀ ਵਾਇਰਸ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਬੱਚੇਦਾਨੀ ਵਿੱਚ ਫੈਲਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉੱਥੇ ਵਧਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ 5 ਤੋਂ 10 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਸਰਵਾਈਕਲ ਕੈਂਸਰ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੇਕਰ ਇਸਦਾ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਇਲਾਜ ਨਾ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਹ ਜਾਨਲੇਵਾ ਸਾਬਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਵਾਇਰਸ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਫੈਲਾਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਕੈਂਸਰ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅੱਜ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹਰ ਸਾਲ ਲੱਖਾਂ ਔਰਤਾਂ ਇਸ ਕੈਂਸਰ ਕਾਰਨ ਆਪਣੀਆਂ ਜਾਨਾਂ ਗੁਆ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।
ਡਾ: ਤਲਵਾੜ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਐਚਪੀਵੀ ਵਾਇਰਸ ਮਰਦਾਂ ਦੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਕਾਰਨ ਨਹੀਂ ਬਣਦਾ। ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਵਾਇਰਸ ਬੱਚੇਦਾਨੀ ਦੇ ਮੂੰਹ ਵਿੱਚ ਵਧਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮਰਦਾਂ ਦੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਇਹ ਅੰਗ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਸਰੀਰਕ ਸਬੰਧ ਬਣਾਉਣ ਨਾਲ ਇਹ ਵਾਇਰਸ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਬੱਚੇਦਾਨੀ ਦੇ ਮੂੰਹ ਵਿੱਚ ਵਧਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੈਂਸਰ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, HPV ਵਾਇਰਸ ਹਰ ਔਰਤ ਵਿੱਚ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਕਾਰਨ ਨਹੀਂ ਬਣਦਾ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਇਮਿਊਨਿਟੀ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਕੈਂਸਰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਹੀ ਦੂਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਡਾ: ਤਲਵਾੜ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸਰਵਾਈਕਲ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਹੋਰ ਕਾਰਨ ਵੀ ਹਨ। ਬੱਚੇਦਾਨੀ ਦੀ ਬੀਮਾਰੀ, ਪੀਸੀਓਡੀ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਅਤੇ ਨਿੱਜੀ ਸਫਾਈ ਦਾ ਧਿਆਨ ਨਾ ਰੱਖਣ ਕਾਰਨ ਵੀ ਔਰਤਾਂ ਇਸ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
ਸਰਵਾਈਕਲ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਲੱਛਣ
- ਸੈਕਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਯੋਨੀ ਤੋਂ ਖੂਨ ਨਿਕਲਣਾ
- ਯੋਨੀ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦਰਦ ਅਤੇ ਸੋਜ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਨਾ
- ਯੋਨੀ ਦੇ ਖੂਨ ਵਹਿਣ ਤੋਂ ਗੰਦੀ ਬਦਬੂ
- ਸੈਕਸ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਦਰਦ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਨਾ
ਪੇਲਵਿਕ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਦਰਦ
- ਮਾਹਵਾਰੀ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਯੋਨੀ ਵਿੱਚੋਂ ਖੂਨ ਨਿਕਲਣਾ
ਸਰਵਾਈਕਲ ਕੈਂਸਰ ਦੀ ਰੋਕਥਾਮ
ਬੱਚੇਦਾਨੀ ਦੇ ਮੂੰਹ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਲੱਛਣ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਪੜਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਨਜ਼ਰ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੇ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਪਤਾ ਤੀਜੀ ਜਾਂ ਚੌਥੀ ਸਟੇਜ ਵਿੱਚ ਹੀ ਲੱਗ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਔਰਤ ਦੀ ਜਾਨ ਬਚਾਉਣੀ ਔਖੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਇਸ ਕੈਂਸਰ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਕੇ, ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਪੜਾਅ ਵਿੱਚ ਇਸ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਬੱਚੇਦਾਨੀ ਦੇ ਮੂੰਹ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ, ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਔਰਤ ਜਿਨਸੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਸਰਗਰਮ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਹ ਆਪਣਾ ਪੈਪ ਸਮੀਅਰ ਟੈਸਟ ਕਰਵਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। 30 ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਅਤੇ ਜਿਨਸੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਸਰਗਰਮ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਤੁਸੀਂ ਹਰ 5 ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਪੈਪ ਸਮੀਅਰ ਟੈਸਟ ਕਰਵਾ ਸਕਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਜੋ ਤੁਸੀਂ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਇਸ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾ ਸਕੋ। ਡਾਕਟਰ ਮੁਤਾਬਕ ਔਰਤ ਨੂੰ 65 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਤੱਕ ਇਹ ਟੈਸਟ ਕਰਵਾਉਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ।
ਸਰਵਾਈਕਲ ਕੈਂਸਰ ਵੈਕਸੀਨ
ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇਸ ਕੈਂਸਰ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਐਚਪੀਵੀ ਵੈਕਸੀਨ ਵੀ ਉਪਲਬਧ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ 9 ਤੋਂ 14 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਸੈਕਸ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਲੜਕੀ ਨੂੰ ਲਗਾਈ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਔਰਤਾਂ ਇਸਨੂੰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਵੀ ਲਗਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਪਰ ਬੱਚੇਦਾਨੀ ਦੇ ਮੂੰਹ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਟੀਕਾ ਲਗਾਉਣਾ ਬੇਕਾਰ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਹੀ ਇਸ ਨੂੰ ਲਗਵਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੋ। ਤੁਸੀਂ ਇਸਨੂੰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਰਕਾਰੀ ਜਾਂ ਗੈਰ-ਸਰਕਾਰੀ ਹਸਪਤਾਲ ਤੋਂ ਇੰਸਟਾਲ ਕਰਵਾ ਸਕਦੇ ਹੋ।
