ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਤੀਜੇ ਗੁਰੂ ਅਮਰਦਾਸ ਜੀ ਦਾ ਜਨਮ 15 ਮਈ 1479 ਨੂੰ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਦੇ ਬਾਸਰਕੇ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਪਿਤਾ ਤੇਜਭਾਨ ਅਤੇ ਮਾਤਾ ਲਕਸ਼ਮੀ ਦੇ ਘਰ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਗੁਰੂ ਅਮਰਦਾਸ ਜੀ ਇੱਕ ਮਹਾਨ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਚਿੰਤਕ ਸਨ। ਉਹ ਦਿਨ ਭਰ ਖੇਤੀ ਅਤੇ ਵਪਾਰਕ ਕੰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਰੁੱਝੇ ਰਹਿਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਹਰਿ ਦੇ ਨਾਮ ਦਾ ਜਾਪ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਰੁੱਝਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ।
ਇੱਕ ਵਾਰ ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਨੂੰਹ ਤੋਂ ਬਾਬੇ ਨਾਨਕ ਦਾ ਰਚਿਤ ‘ਸ਼ਬਦ’ ਸੁਣਿਆ। ਇਹ ਸੁਣ ਕੇ ਉਹ ਇੰਨਾ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਇਆ ਕਿ ਨੂੰਹ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਅੰਗਦ ਦੇਵ ਜੀ ਦਾ ਪਤਾ ਪੁੱਛ ਕੇ ਤੁਰੰਤ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਚਰਨਾਂ ਵਿਚ ਬੈਠ ਗਿਆ। 60 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਗੁਰੂ ਅੰਗਦ ਦੇਵ ਜੀ, ਜੋ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਤੋਂ 25 ਸਾਲ ਛੋਟੇ ਸਨ ਅਤੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਵਿੱਚ ਜਾਪਦੇ ਸਨ, ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਗੁਰੂ ਬਣਾਇਆ ਅਤੇ ਲਗਾਤਾਰ 12 ਸਾਲ ਸ਼ਰਧਾ ਨਾਲ ਗੁਰੂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਅਤੇ ਸਮਰਪਣ ਤੋਂ ਪ੍ਰਸੰਨ ਹੋ ਕੇ ਗੁਰੂ ਅੰਗਦ ਦੇਵ ਜੀ ਨੇ 72 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹਰ ਪੱਖੋਂ ਯੋਗ ਸਮਝਿਆ ਅਤੇ ‘ਗੁਰਪਦ’ ਸੌਂਪਿਆ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਹ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਤੀਜੇ ਗੁਰੂ ਬਣੇ।
ਮੱਧਕਾਲੀਨ ਭਾਰਤੀ ਸਮਾਜ ਜਗੀਰੂ ਅਤੇ ਰੂੜੀਵਾਦੀ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਕਈ ਸਮਾਜਿਕ ਬੁਰਾਈਆਂ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਸੀ। ਜਾਤ-ਪਾਤ, ਊਚ-ਨੀਚ, ਔਰਤ-ਹੱਤਿਆ, ਸਤੀ-ਪ੍ਰਥਾ ਵਰਗੀਆਂ ਅਨੇਕਾਂ ਬੁਰਾਈਆਂ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਚੱਲਤ ਸਨ। ਇਹ ਬੁਰਾਈਆਂ ਸਮਾਜ ਦੇ ਸਿਹਤਮੰਦ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਰੁਕਾਵਟ ਬਣ ਕੇ ਖੜ੍ਹੀਆਂ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ਔਖੇ ਸਮਿਆਂ ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਅਮਰਦਾਸ ਜੀ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਮਾਜਿਕ ਬੁਰਾਈਆਂ ਵਿਰੁੱਧ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਲਹਿਰ ਚਲਾਈ।
