ਮਾਨ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਭਵਿੱਖ ਲਈ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਕਦਮ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ ਜੋ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਭੌਤਿਕ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਸਾਡੀਆਂ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਲਈ ਇੱਕ ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਵਿਰਾਸਤ ਵੀ ਹੈ। ‘ਹਰਿਆਲੀ ਭਰਿਆ ਪੰਜਾਬ ਮਿਸ਼ਨ’ ਦੇ ਤਹਿਤ, ਜੰਗਲਾਤ ਵਿਭਾਗ ਦੀ ਰਾਜ ਨੂੰ ਹਰਿਆਲੀ ਦੇਣ ਦੀ ਪਹਿਲ ਸਿਰਫ਼ ਅੰਕੜਿਆਂ ਦੀ ਖੇਡ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਮਿੱਟੀ ਨਾਲ ਪਿਆਰ ਦਾ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਬੰਧਨ ਹੈ। ਇਹ ਮਿਸ਼ਨ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਸਰਕਾਰ ਦ੍ਰਿੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਕੁਦਰਤ ਨਾਲ ਸਾਡਾ ਰਿਸ਼ਤਾ ਕਿੰਨਾ ਡੂੰਘਾ ਅਤੇ ਸੁੰਦਰ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ‘ਹਰਿਆਲੀ ਭਰਿਆ ਪੰਜਾਬ ਮਿਸ਼ਨ’ ਰਾਹੀਂ ਮਾਨ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਦਿਖਾਈ ਗਈ ਬੇਮਿਸਾਲ ਹਿੰਮਤ ਅਤੇ ਸੁਹਿਰਦ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਸੱਚਮੁੱਚ ਸ਼ਲਾਘਾਯੋਗ ਹੈ। ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਯੋਜਨਾ ਨਹੀਂ ਹੈ – ਇਹ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਵਾਤਾਵਰਣ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਪਹਿਲ ਹੈ!
ਮਾਨ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਸਾਬਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ, ਵਾਤਾਵਰਣ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਰਸਮੀ ਕਾਰਵਾਈ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਇੱਕ ਤਰਜੀਹ ਹੈ। ਲਗਭਗ 12.5 ਮਿਲੀਅਨ ਰੁੱਖ ਲਗਾਉਣਾ, ਅਤੇ ਉਹ ਵੀ ਇੰਨੀ ਤੇਜ਼ੀ ਅਤੇ ਸਮਰਪਣ ਨਾਲ, ਇੱਕ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਕੀ ਚਮਤਕਾਰ ਹੈ। ਇਹ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ ਜੰਗਲਾਤ ਅਤੇ ਜੰਗਲੀ ਜੀਵ ਸੁਰੱਖਿਆ ਵਿਭਾਗ ਪੂਰੇ ਦਿਲੋਂ ਕੰਮ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪੰਜਾਬ ਜੰਗਲਾਤ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਹੁਣ ਤੱਕ 1,255,700 ਤੋਂ ਵੱਧ ਰੁੱਖ ਲਗਾ ਕੇ ਇਤਿਹਾਸ ਰਚਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਗਿਣਤੀ ਸਿਰਫ਼ ਰੁੱਖਾਂ ਬਾਰੇ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਸਾਫ਼ ਹਵਾ, ਠੰਢੀ ਛਾਂ ਅਤੇ ਸਿਹਤਮੰਦ ਵਾਤਾਵਰਣ ਪ੍ਰਤੀ ਸਾਡੀ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਹਰੇਕ ਰੁੱਖ ਇੱਕ ਕਹਾਣੀ ਦੱਸਦਾ ਹੈ—ਸਾਡੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਨੂੰ ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਨਾ, ਸਾਡੀ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਵਾਲੀ ਜ਼ਮੀਨ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰਨਾ, ਅਤੇ ਗੁਰੂਆਂ ਦੇ ਨਾਮ ‘ਤੇ ਸਥਾਪਿਤ ਬਾਗਾਂ ਦੀ ਪਵਿੱਤਰਤਾ ਨੂੰ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣਾ।
ਪੌਦਿਆਂ ਦੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਗਿਣਤੀ
ਸ਼ਹਿਰੀ ਜੰਗਲਾਤ 331,000
ਪੌਪਲਰ/ਡੀਕ 250,000
ਚਿੱਟੇ ਰੁੱਖ 300,000
ਨਾਨਕ ਬਾਗ਼ 20,800
ਉਦਯੋਗਿਕ ਖੇਤਰ 46,500
ਸਕੂਲ 144,500
ਲੰਬੇ ਬੂਟੇ 162,900
ਕੁੱਲ ਪੌਦੇ 1,255,700
ਇਹ ਹਰਿਆਲੀ ਸਾਡੇ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਤਾਜ਼ੀ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ, ਉਦਯੋਗਿਕ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਨੂੰ ਸੋਖ ਰਹੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਂਤ ਅਤੇ ਸੁੰਦਰ ਬਣਾ ਰਹੀ ਹੈ। ‘ਨਾਨਕ ਬਾਗ਼’ ਵਿੱਚ ਲਗਾਏ ਗਏ ਪੌਦੇ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਦੀਆਂ ਸਿੱਖਿਆਵਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਕੁਦਰਤ ਪ੍ਰਤੀ ਪਿਆਰ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਪੈਦਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਸਾਡੇ ਬੱਚੇ ਕੁਦਰਤ ਦੇ ਨੇੜੇ ਆਪਣੀ ਸਿੱਖਿਆ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ – ਉਹ ਰੁੱਖਾਂ ਨੂੰ ਵਧਦੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਛਾਂ ਵਿੱਚ ਖੇਡਦੇ ਦੇਖਣਗੇ, ਅਤੇ ਇੱਕ ‘ਹਰਾ ਪੰਜਾਬ’ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਦਾ ਇੱਕ ਅਨਿੱਖੜਵਾਂ ਅੰਗ ਬਣ ਜਾਵੇਗਾ। ਜੰਗਲੀ ਜੀਵ ਸੰਭਾਲ ਵਿਭਾਗ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਸਾਰੇ ਯਤਨ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਛੋਟੇ ਬੂਟੇ ਸਿਰਫ਼ ਲਗਾਏ ਨਾ ਜਾਣ, ਸਗੋਂ ਸੰਘਣੇ, ਮਜ਼ਬੂਤ ਰੁੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਵਧਣ। ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਸਰਕਾਰੀ ਯੋਜਨਾ ਨਹੀਂ ਹੈ; ਇਹ ਇੱਕ ਲੋਕ ਲਹਿਰ ਹੈ, ਜਿਸਨੂੰ ਵਿਭਾਗ ਹਰ ਕਦਮ ‘ਤੇ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਜੰਗਲਾਤ ਅਤੇ ਜੰਗਲੀ ਜੀਵ ਸੰਭਾਲ ਵਿਭਾਗ ਇਸ ਹਰੇ ਮਿਸ਼ਨ ਨੂੰ ਸਫਲ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਕੋਈ ਕਸਰ ਨਹੀਂ ਛੱਡ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਸਟਾਫ ਦਾ ਸਮਰਪਣ ਸ਼ਲਾਘਾਯੋਗ ਹੈ। ਇਸ ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਦੇ ਤਹਿਤ, ਮਾਨ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਹੁਣ ਤੱਕ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਏਕੜ ਜ਼ਮੀਨ ‘ਤੇ ਰੁੱਖ ਲਗਾਏ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਸਿਰਫ਼ ਗੱਲਾਂ ਨਹੀਂ ਕਰ ਰਹੀ, ਸਗੋਂ ਠੋਸ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਪੰਜਾਬ, ਜੋ ਕਦੇ ਆਪਣੀਆਂ ਹਰੇ-ਭਰੇ ਫਸਲਾਂ ਲਈ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਹੁਣ ਆਪਣੀ ਕੁਦਰਤੀ ਹਰਿਆਲੀ ਮੁੜ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਮਿਸ਼ਨ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਮੁਕਤ ਬਣਾਉਣ, ਜਲਵਾਯੂ ਪਰਿਵਰਤਨ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਦੇ ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਮਜ਼ਬੂਤ ਨੀਂਹ ਹੈ।
ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਹਵਾ ਵਿੱਚ ਵਧ ਰਹੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ, ਇਹ ਲੱਖਾਂ ਰੁੱਖ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਲੱਖਾਂ ਟਨ ਕਾਰਬਨ ਡਾਈਆਕਸਾਈਡ ਨੂੰ ਸੋਖ ਲੈਣਗੇ ਅਤੇ ਸਾਨੂੰ ਸ਼ੁੱਧ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਗੇ। ਇਹ ਸਭ ਤੋਂ ਕੀਮਤੀ ਤੋਹਫ਼ਾ ਹੈ ਜੋ ਅਸੀਂ ਆਪਣੀ ਅਗਲੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਨੂੰ ਦੇ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਇਹ ਰੁੱਖ ਭੂਮੀਗਤ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਰੀਚਾਰਜ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਨਗੇ, ਜੋ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਚੁਣੌਤੀ ਹੈ। ਹਰ ਰੁੱਖ ਪਾਣੀ ਦੀ ਹਰ ਬੂੰਦ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਿਪਾਹੀ ਹੈ। ਸਕੂਲਾਂ (144,500 ਰੁੱਖ), ਉਦਯੋਗਿਕ ਖੇਤਰਾਂ (46,500 ਰੁੱਖ) ਅਤੇ ਨਾਨਕ ਬਾਗ (20,800 ਰੁੱਖ) ਵਿੱਚ ਰੁੱਖ ਲਗਾ ਕੇ, ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਹਰ ਨਾਗਰਿਕ ਨੂੰ ਇਸ ਹਰੀ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਨਾਲ ਜੋੜਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਜਨ ਲਹਿਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਹੈ।
ਮਾਨ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਇਸ ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਤਹਿਤ, ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਹੁਣ ਤੱਕ ਕਈ ਹਜ਼ਾਰ ਏਕੜ ਜ਼ਮੀਨ ‘ਤੇ ਪੌਦੇ ਲਗਾਏ ਜਾ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਇਹ ਹਰਿਆ ਭਰਿਆ ਪਸਾਰ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਵਾਤਾਵਰਣ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਅਤੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਅਮੀਰੀ ਨੂੰ ਵੀ ਸੁਰਜੀਤ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਨਿਵੇਸ਼ ਹੈ ਜਿਸਦੇ ਲਾਭ ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਤੱਕ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤੇ ਜਾਣਗੇ। ਇਹ ‘ਗਰੀਨਿੰਗ ਪੰਜਾਬ ਮਿਸ਼ਨ’ ਸਾਨੂੰ ਯਾਦ ਦਿਵਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਨਾਗਰਿਕ ਇੱਕ ਬਿਹਤਰ ਕੱਲ੍ਹ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਇਕੱਠੇ ਕੰਮ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਵਿਕਾਸ ਨਹੀਂ ਹੈ; ਇਹ ਕੁਦਰਤ ਲਈ ਸਾਡਾ ਸੱਚਾ ਅਤੇ ਡੂੰਘਾ ਪਿਆਰ ਹੈ। ਆਓ ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਇਸ ਨੇਕ ਕਾਰਜ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਈਏ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਹਰੇ ਭਰੇ ਭਵਿੱਖ ਦੇ ਇਸ ਸੁਪਨੇ ਨੂੰ ਸਾਕਾਰ ਕਰੀਏ। ਇਹ ‘ਗਰੀਨਿੰਗ ਪੰਜਾਬ ਮਿਸ਼ਨ’ ਸਿਰਫ਼ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਮਿਸ਼ਨ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਹਰ ਪੰਜਾਬੀ ਦਾ ਮਿਸ਼ਨ ਹੈ। ਇਹ ਸਾਨੂੰ ਯਾਦ ਦਿਵਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਡਾ ਭਵਿੱਖ ਸਾਡੇ ਹੱਥਾਂ ਵਿੱਚ ਹੈ, ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਜਨਤਾ ਇੱਕ ਨੇਕ ਟੀਚੇ ਵੱਲ ਇਕੱਠੇ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਅਜਿਹੇ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਅਤੇ ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਨਤੀਜੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਮਾਨ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਸਾਬਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ‘ਤੇ ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਅਗਲੇ 50 ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਭਵਿੱਖ ‘ਤੇ ਵੀ ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਹੈ। ਜਿਸ ਜਨੂੰਨ ਨਾਲ ਇਹ ਮਿਸ਼ਨ ਅੱਗੇ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਉਹ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਜਲਦੀ ਹੀ ਆਪਣਾ ਪੁਰਾਣਾ “ਫੁੱਲਦਾ” ਰੂਪ ਮੁੜ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰੇਗਾ। ਮਾਨ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਚੰਗਾ ਸ਼ਾਸਨ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਉਮੀਦ ਦੀ ਹਰਿਆਲੀ ਵੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਨਿਵੇਸ਼ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਹਰ ਪੰਜਾਬੀ, ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਭੇਦਭਾਵ ਦੇ, ਲਾਭ ਉਠਾਏਗਾ।
