Navratri 2025 Day 4 Maa Kushmanda Puja : ਸ਼ਾਰਦੀਆ ਨਵਰਾਤਰੀ ਦਾ ਹਰ ਦਿਨ ਦੇਵੀ ਦੁਰਗਾ ਦੇ ਇੱਕ ਵੱਖਰੇ ਰੂਪ ਦੀ ਪੂਜਾ ਲਈ ਸਮਰਪਿਤ ਹੈ। ਚੌਥੇ ਦਿਨ, ਦੇਵੀ ਦੁਰਗਾ ਦੇ ਕੁਸ਼ਮਾਂਡਾ ਰੂਪ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਕੈਲੰਡਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, 2025 ਵਿੱਚ ਇਹ ਤਾਰੀਖ ਵੀਰਵਾਰ, 25 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਪੈਂਦੀ ਹੈ। ਦੇਵੀ ਕੁਸ਼ਮਾਂਡਾ ਨੂੰ ਸ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਦੀ ਆਦਿਮ ਸ਼ਕਤੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਬ੍ਰਹਮ ਸ਼ਕਤੀ ਅਤੇ ਇੱਕ ਕੋਮਲ ਮੁਸਕਰਾਹਟ ਨਾਲ ਪੂਰੇ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਦੀ ਸਿਰਜਣਾ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਲਈ, ਉਸਨੂੰ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਦੀ ਸਿਰਜਣਹਾਰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਮਿਥਿਹਾਸ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਜਦੋਂ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਹਨੇਰੇ ਵਿੱਚ ਘਿਰਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਜੀਵਨ ਮੌਜੂਦ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਤਾਂ ਦੇਵੀ ਦੁਰਗਾ ਨੇ ਆਪਣੇ ਕੁਸ਼ਮਾਂਡਾ ਰੂਪ ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਕੋਮਲ ਮੁਸਕਰਾਹਟ ਨਾਲ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਦੀ ਸਿਰਜਣਾ ਕੀਤੀ। ‘ਕੁਸ਼ਮਾਂਡਾ’ ਸ਼ਬਦ ਦੋ ਸ਼ਬਦਾਂ ਤੋਂ ਬਣਿਆ ਹੈ: ‘ਕੁਸ਼ਮ’, ਜਿਸਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ‘ਊਰਜਾ’ ਜਾਂ ‘ਗਰਮੀ’, ਅਤੇ ‘ਅੰਦ’, ਜਿਸਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ‘ਬ੍ਰਹਿਮੰਡੀ ਗੋਲਾ’। ਯਾਨੀ ਉਹ ਸ਼ਕਤੀ ਜਿਸਨੇ ਆਪਣੀ ਊਰਜਾ ਨਾਲ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਦੀ ਸਿਰਜਣਾ ਕੀਤੀ।
ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਵਿੱਚ ਸਾਰੀ ਊਰਜਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼, ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਸੂਰਜ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਵੀ, ਉਸਦੀ ਚਮਕ ਤੋਂ ਉਤਪੰਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਉਸਨੂੰ ਸੂਰਜ ਮੰਡਲ ਦੀ ਦੇਵੀ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਸਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਨੂੰ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਰਨ ਲਈ ਸ਼ਕਤੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।
ਮਾਂ ਕੁਸ਼ਮਾਂਡਾ ਦਾ ਰੂਪ ਬਹੁਤ ਹੀ ਚਮਕਦਾਰ ਅਤੇ ਬ੍ਰਹਮ ਹੈ। ਉਸ ਦੀਆਂ ਅੱਠ ਬਾਹਾਂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਵਿੱਚ ਕਮੰਡਲੂ ਹੈ, ਅਤੇ ਬਾਕੀ ਸੱਤਾਂ ਵਿੱਚ ਧਨੁਸ਼, ਤੀਰ, ਕਮਲ, ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਦਾ ਘੜਾ, ਚੱਕਰ ਅਤੇ ਗਦਾ ਵਰਗੇ ਹਥਿਆਰ ਹਨ। ਉਸ ਦੇ ਹੱਥਾਂ ਵਿੱਚ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਦਾ ਘੜਾ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਭਗਤਾਂ ਨੂੰ ਅਮਰਤਾ ਅਤੇ ਸਿਹਤਮੰਦ ਜੀਵਨ ਦਾ ਆਸ਼ੀਰਵਾਦ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਉਸਦਾ ਵਾਹਨ ਇੱਕ ਸ਼ੇਰ ਹੈ, ਜੋ ਤਾਕਤ ਅਤੇ ਹਿੰਮਤ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ।
ਮਾਂ ਕੁਸ਼ਮਾਂਡਾ ਦੀ ਪੂਜਾ ਵਿੱਚ ਹਰਾ ਰੰਗ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮਹੱਤਵ ਰੱਖਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਕੁਦਰਤ ਅਤੇ ਨਵੀਂ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ। ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਇਸ ਦਿਨ ਹਰੇ ਰੰਗ ਦੇ ਕੱਪੜੇ ਪਹਿਨਦੇ ਹਨ। ਮਾਲਪੂਆ ਦੇਵੀ ਨੂੰ ਚੜ੍ਹਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਉਸਦਾ ਮਨਪਸੰਦ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਦੀ ਪੂਜਾ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਮਹੱਤਵ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਨੂੰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਊਰਜਾ ਨਾਲ ਭਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਦੇਵੀ ਕੁਸ਼ਮਾਂਡਾ ਦੀ ਕਿਰਪਾ ਨਾਲ, ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਨੂੰ ਸਿਹਤ, ਦੌਲਤ ਅਤੇ ਸ਼ਕਤੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਇਹ ਪੂਜਾ ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੀ ਅੰਦਰੂਨੀ ਤਾਕਤ ਨੂੰ ਪਛਾਣਨਾ ਅਤੇ ਦ੍ਰਿੜਤਾ ਨਾਲ ਜੀਵਨ ਦੀਆਂ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਸਿਖਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਨਵਰਾਤਰੀ ਦੇ ਚੌਥੇ ਦਿਨ ਦੇਵੀ ਕੁਸ਼ਮਾਂਡਾ ਦੀ ਪੂਜਾ ਸਾਨੂੰ ਯਾਦ ਦਿਵਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਵੀ ਸਿਰਜਣ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਆਪਣੀ ਊਰਜਾ ਨੂੰ ਸਹੀ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਵਰਤਦੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਵੀ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਅਤੇ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।
