ਫਰਾਂਸ ਦੀ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ ਨਿਰਮਾਤਾ ਕੰਪਨੀ ਡਸਾਲਟ ਐਵੀਏਸ਼ਨ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਐਡਵਾਂਸਡ ਸਿਸਟਮਜ਼ ਲਿਮਟਿਡ (TASL) 2028 ਤੋਂ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਰਾਫੇਲ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੀ ਬਣਤਰ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਸਾਂਝੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਕਰਨਗੇ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਹ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਹੋਵੇਗਾ ਜਦੋਂ ਰਾਫੇਲ ਦਾ ਇੱਕ ਮੁੱਖ ਹਿੱਸਾ ਫਰਾਂਸ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਬਣਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਦੋਵਾਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿਚਕਾਰ ਹੋਏ ਸਮਝੌਤੇ ਦੇ ਤਹਿਤ, TASL ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਵਿੱਚ ਰਾਫੇਲ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੀ ਮੁੱਖ ਬਣਤਰ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਲਈ ਇੱਕ ਅਤਿ-ਆਧੁਨਿਕ ਫੈਕਟਰੀ ਸਥਾਪਤ ਕਰੇਗੀ। ਇਸ ਸਮਝੌਤੇ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਏਅਰੋਸਪੇਸ ਸੈਕਟਰ ਲਈ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਦਮ ਵਜੋਂ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। TASL ਅਤੇ ਡਸਾਲਟ ਐਵੀਏਸ਼ਨ ਵਿਚਕਾਰ ਇਹ ਸਮਝੌਤਾ ਅਜਿਹੇ ਸਮੇਂ ਹੋਇਆ ਹੈ ਜਦੋਂ ਫਰਾਂਸੀਸੀ ਕੰਪਨੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਵਿਸ਼ਾਲ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਲਈ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਦਾਅਵੇਦਾਰ ਵਜੋਂ ਉਭਰੀ ਹੈ।
ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ 114 ਨਵੇਂ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ ਖਰੀਦਣ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਲਗਭਗ ਇੱਕ ਮਹੀਨਾ ਪਹਿਲਾਂ, ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ ਨੇ 64,000 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਲਾਗਤ ਨਾਲ 26 ਰਾਫੇਲ ਜਲ ਸੈਨਾ ਜੈੱਟ ਖਰੀਦਣ ਲਈ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਸੌਦੇ ਨੂੰ ਅੰਤਿਮ ਰੂਪ ਦੇਣ ਲਈ ਇੱਕ ਅੰਤਰ-ਸਰਕਾਰੀ ਸਮਝੌਤੇ ‘ਤੇ ਹਸਤਾਖਰ ਕੀਤੇ ਸਨ। ਟੀਏਐਸਐਲ ਨੇ ਇੱਕ ਬਿਆਨ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ, “ਡਾਸਾਲਟ ਏਵੀਏਸ਼ਨ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਐਡਵਾਂਸਡ ਸਿਸਟਮਜ਼ ਲਿਮਟਿਡ ਨੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਰਾਫੇਲ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ ਦੇ ਫਿਊਜ਼ਲੇਜ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਲਈ ਚਾਰ ਉਤਪਾਦਨ ਟ੍ਰਾਂਸਫਰ ਸਮਝੌਤਿਆਂ ‘ਤੇ ਹਸਤਾਖਰ ਕੀਤੇ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਏਰੋਸਪੇਸ ਨਿਰਮਾਣ ਸਮਰੱਥਾਵਾਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਗਲੋਬਲ ਸਪਲਾਈ ਚੇਨਾਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਨ ਵੱਲ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਦਮ ਹੈ।” ਟੀਏਐਸਐਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਤਿ-ਆਧੁਨਿਕ ਉਤਪਾਦਨ ਸਹੂਲਤ ਸਥਾਪਤ ਕਰੇਗਾ ਤਾਂ ਜੋ ਰਾਫੇਲ ਦੇ ਮੁੱਖ ਢਾਂਚਾਗਤ ਹਿੱਸਿਆਂ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪਿਛਲਾ ਢਾਂਚਾ, ਪੂਰਾ ਪਿਛਲਾ, ਮੱਧ ਅਤੇ ਅਗਲਾ ਹਿੱਸਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਟੀਏਐਸਐਲ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਰਾਫੇਲ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਫਿਊਜ਼ਲੇਜ ਸਾਲ 2028 ਵਿੱਚ ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਵਿੱਚ ਸਥਾਪਤ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਫੈਕਟਰੀ ਵਿੱਚ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਤਪਾਦਨ ਕੇਂਦਰ ਪ੍ਰਤੀ ਮਹੀਨਾ ਦੋ ਪੂਰੇ ਫਿਊਜ਼ਲੇਜ ਸਪਲਾਈ ਕਰਨ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ। ਡਾਸਾਲਟ ਏਵੀਏਸ਼ਨ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਅਤੇ ਸੀਈਓ ਏਰਿਕ ਟ੍ਰੈਪੀਅਰ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ, ਰਾਫੇਲ ਦਾ ਫਿਊਜ਼ਲੇਜ ਫਰਾਂਸ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਹ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਾਡੀ ਸਪਲਾਈ ਚੇਨ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਵੱਲ ਇੱਕ ਫੈਸਲਾਕੁੰਨ ਕਦਮ ਹੈ।
ਟ੍ਰੈਪੀਅਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਸਪਲਾਈ ਚੇਨ ਰਾਫੇਲ ਦੇ ਸਫਲ ਨਿਰਮਾਣ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਵੇਗੀ ਅਤੇ ਇਹ ਗੁਣਵੱਤਾ ਅਤੇ ਮੁਕਾਬਲੇਬਾਜ਼ੀ ਦੀਆਂ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰੇਗੀ। ਟੀਏਐਸਐਲ ਦੇ ਮੁੱਖ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਅਧਿਕਾਰੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਬੰਧ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਸੁਕਰਨ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਸਾਂਝੇਦਾਰੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਏਅਰੋਸਪੇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਦਮ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, “ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਰਾਫੇਲ ਦੇ ਪੂਰੇ ਢਾਂਚੇ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਟਾਟਾ ਐਡਵਾਂਸਡ ਸਿਸਟਮਜ਼ ਦੀਆਂ ਸਮਰੱਥਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਵਧ ਰਹੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਅਤੇ ਡਾਸਾਲਟ ਏਵੀਏਸ਼ਨ ਨਾਲ ਸਾਡੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ਸਹਿਯੋਗ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ।” ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਇਹ ਇੱਕ ਆਧੁਨਿਕ, ਮਜ਼ਬੂਤ ਏਰੋਸਪੇਸ ਨਿਰਮਾਣ ਈਕੋਸਿਸਟਮ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪ੍ਰਗਤੀ ਨੂੰ ਵੀ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਗਲੋਬਲ ਏਅਰਕ੍ਰਾਫਟ ਨਿਰਮਾਣ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।” ਟੀਏਐਸਐਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਡਾਸਾਲਟ ਏਵੀਏਸ਼ਨ ਨਾਲ ਇਸਦੀ ਸਾਂਝੇਦਾਰੀ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਗਲੋਬਲ ਏਅਰੋਸਪੇਸ ਸਪਲਾਈ ਚੇਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਖਿਡਾਰੀ ਵਜੋਂ ਭਾਰਤ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨਾ ਹੈ, ਨਾਲ ਹੀ ਵਧੇਰੇ ਆਰਥਿਕ ਸਵੈ-ਨਿਰਭਰਤਾ ਦੇ ਟੀਚੇ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਡਾਸਾਲਟ ਏਵੀਏਸ਼ਨ ਬਹੁ-ਭੂਮਿਕਾ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਲਈ ਟੈਂਡਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਦਾਅਵੇਦਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਮੋਹਰੀ ਹੈ। ਹੋਰ ਦਾਅਵੇਦਾਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਲਾਕਹੀਡ ਮਾਰਟਿਨ ਦਾ F-21, ਬੋਇੰਗ ਦਾ F/A-18 ਅਤੇ ਯੂਰੋਫਾਈਟਰ ਟਾਈਫੂਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਨੇ ਅਪ੍ਰੈਲ 2019 ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 18 ਬਿਲੀਅਨ ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ ਦੀ ਲਾਗਤ ਨਾਲ 114 ਮਲਟੀ-ਰੋਲ ਕੰਬੈਟ ਏਅਰਕ੍ਰਾਫਟ (MRFA) ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ RFI ਜਾਂ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਟੈਂਡਰ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਹ ਹਾਲ ਹੀ ਦੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਦੁਨੀਆ ਦੀਆਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀਆਂ ਰੱਖਿਆ ਖਰੀਦਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ।
