ਜਲੰਧਰ ਬਾਈਪਾਸ ‘ਤੇ ਸਥਿਤ ਫਲ ਅਤੇ ਸਬਜ਼ੀ ਮੰਡੀ ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਕੇਂਦਰ ਬਣ ਗਈ ਹੈ। ਹਰ ਰੋਜ਼ ਕਰੋੜਾਂ ਰੁਪਏ ਦਾ ਕਮਿਸ਼ਨ ਸਿੱਧਾ ਜੇਬਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਤਾਂ ਕੋਈ ਹਿਸਾਬ-ਕਿਤਾਬ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਕੋਈ ਜਵਾਬਦੇਹੀ। ਇਸ ਪੂਰੇ ਘੁਟਾਲੇ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਮੰਡੀ ਸੁਪਰਵਾਈਜ਼ਰ ਹਰੀਰਾਮ ਹੈ, ਜੋ ਮੰਡੀ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਾਮਾਨ ਦੇ ਰਿਕਾਰਡ ਵਿੱਚ ਹੇਰਾਫੇਰੀ ਕਰਕੇ ਸੰਗਠਿਤ ਬੇਨਿਯਮੀਆਂ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਨੁਸਾਰ, ਜਦੋਂ ਮਾਲ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚਦਾ ਸੀ, ਤਾਂ ਹਰੀਰਾਮ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਟਰੱਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਲਗਭਗ 30 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਦੇ ਸਾਮਾਨ ਨੂੰ ਰਿਕਾਰਡ ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ। ਇਸਦਾ ਸਿੱਧਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਚੰਗੇ ਪੈਸੇ ‘ਤੇ ਮਿਲਣ ਵਾਲਾ ਕਮਿਸ਼ਨ ‘ਕਾਲੇ ਧਨ’ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਸਾਮਾਨ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਐਂਟਰੀ ਰਜਿਸਟਰ ਜਾਂ ਔਨਲਾਈਨ ਸਿਸਟਮ ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਡੇਟਾ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਕਮਿਸ਼ਨ ਏਜੰਟਾਂ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਦਾ ਆਧਾਰ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਜੇਕਰ ਮਾਲ ਰਜਿਸਟਰਡ ਨਹੀਂ ਹੈ ਤਾਂ ਇਸ ‘ਤੇ ਲਏ ਗਏ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦਾ ਕੋਈ ਰਿਕਾਰਡ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਇੱਕ ਵਾਹਨ ‘ਤੇ ਔਸਤਨ 1 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦੇ ਫਲ ਅਤੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਲੱਦੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਤਾਂ 20-25 ਵਾਹਨਾਂ ਨੂੰ ਲੁਕਾ ਕੇ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਲੱਖਾਂ ਰੁਪਏ ਦਾ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਕਮਿਸ਼ਨ ਗਬਨ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਜੇਕਰ ਸੂਤਰਾਂ ਦੀ ਮੰਨੀਏ ਤਾਂ ਸਬਜ਼ੀ ਮੰਡੀ ਦੇ ਸਾਰੇ ਸੁਪਰਵਾਈਜ਼ਰਾਂ ਦੀ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਰਕਾਰੀ ਤਨਖਾਹ ਨਾਲੋਂ ਕਿਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਆਲੀਸ਼ਾਨ ਹੈ। ਉਸ ਕੋਲ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਜਾਇਦਾਦਾਂ, ਮਹਿੰਗੀਆਂ ਗੱਡੀਆਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸਹੂਲਤਾਂ ਹਨ ਜੋ ਉਸਦੀ ਆਮਦਨ ਦੇ ਸਰੋਤਾਂ ਨਾਲ ਮੇਲ ਨਹੀਂ ਖਾਂਦੀਆਂ। ਇਹ ਖੇਡ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਸੁਪਰਵਾਈਜ਼ਰ ਤੱਕ ਸੀਮਿਤ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਮਾਰਕੀਟ ਵਿੱਚ ਤਾਇਨਾਤ ਕਈ ਹੋਰ ਸੁਪਰਵਾਈਜ਼ਰ ਵੀ ਇਸ ਖੇਡ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਹੈ ਕਿ ‘ਆਪ’ ਸਰਕਾਰ ਇਸ ਪੂਰੇ ਨੈੱਟਵਰਕ ਨੂੰ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੇ ਰਹੀ ਹੈ। ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਬੈਠੇ ਭ੍ਰਿਸ਼ਟ ਅਧਿਕਾਰੀ ਸੱਤਾ ਦੀ ਸਰਪ੍ਰਸਤੀ ਹੇਠ ਵਧ-ਫੁੱਲ ਰਹੇ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਇਰਾਦੇ ਸਾਫ਼ ਹੁੰਦੇ, ਤਾਂ ਹੁਣ ਤੱਕ ਸਖ਼ਤ ਵਿਜੀਲੈਂਸ ਜਾਂਚ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੁੰਦੀ ਅਤੇ ਦੋਸ਼ੀਆਂ ਵਿਰੁੱਧ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ। ਇਹ ਸਾਰਾ ਸਿਸਟਮ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਅਤੇ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਕਿਸਾਨ ਨੂੰ ਉਸਦੀ ਉਪਜ ਦਾ ਸਹੀ ਮੁੱਲ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦਾ ਅਤੇ ਖਪਤਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਫਲ ਅਤੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਮਹਿੰਗੇ ਭਾਅ ‘ਤੇ ਖਰੀਦਣੀਆਂ ਪੈਂਦੀਆਂ ਹਨ।
ਹਰੀਰਾਮ ਵਿਰੁੱਧ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਰਹੇ ਘੁਟਾਲਿਆਂ ਨੇ ਪੂਰੇ ਮੰਡੀ ਸਿਸਟਮ ਨੂੰ ਕਟਹਿਰੇ ਵਿੱਚ ਖੜ੍ਹਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਤਾਂ ਸਿਰਫ਼ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਸੂਤਰਾਂ ਦੀ ਮੰਨੀਏ ਤਾਂ ਮਾਰਕੀਟ ਵਿੱਚ ਤਾਇਨਾਤ ਹੋਰ ਸੁਪਰਵਾਈਜ਼ਰਾਂ ਦੀਆਂ ਫਾਈਲਾਂ ਵੀ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਜਲਦੀ ਹੀ ਬਾਕੀ ਸੁਪਰਵਾਈਜ਼ਰਾਂ ਬਾਰੇ ਵੀ ਇੱਕ-ਇੱਕ ਕਰਕੇ ਵੱਡੇ ਖੁਲਾਸੇ ਕੀਤੇ ਜਾਣਗੇ। ਇਸ ਗੱਲ ਦੇ ਪੱਕੇ ਸੰਕੇਤ ਹਨ ਕਿ ਮੰਡੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ ਫੈਲੇ ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰ ਦੀਆਂ ਪਰਤਾਂ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਬੇਨਕਾਬ ਹੋ ਜਾਣਗੀਆਂ ਅਤੇ ਕਈ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਚਿਹਰੇ ਵੀ ਜਾਂਚ ਦੇ ਘੇਰੇ ਵਿੱਚ ਆ ਸਕਦੇ ਹਨ।
