ਦਿੱਲੀ-ਮੁੰਬਈ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸਵੇਅ ‘ਤੇ ਭਾਰਤ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਬੀ ਸੁਰੰਗ ਦਾ ਕੰਮ ਪੂਰਾ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਹੈ। ਦਿੱਲੀ-ਮੁੰਬਈ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸਵੇਅ ‘ਤੇ ਬਣਾਈ ਜਾ ਰਹੀ ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਬੀ ਸੁਰੰਗ, ਜੋ ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੇ ਮੁਕੁੰਦਰਾ ਹਿਲਜ਼ ਟਾਈਗਰ ਰਿਜ਼ਰਵ (MHTR) ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘੇਗੀ, ਲਗਭਗ ਪੂਰੀ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਦਸੰਬਰ 2025 ਤੱਕ ਸੁਰੰਗ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਦਾ ਟੀਚਾ ਰੱਖਿਆ ਹੈ।
ਇਹ ਇੱਕ 8-ਲੇਨ ਵਾਲੀ ਸੁਰੰਗ ਹੈ, ਦੇਸ਼ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਸੁਰੰਗ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਦੋ ਸਮਾਨਾਂਤਰ ਟਿਊਬਾਂ ਹਨ, ਹਰੇਕ ਚਾਰ ਲੇਨ ਵਾਲੀਆਂ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਸੁਰੰਗ ਵਿੱਚ 8 ਤੋਂ 12 ਲੇਨ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਦਾ ਟੀਚਾ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਸੁਰੰਗ 4.9 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਤੱਕ ਫੈਲੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਇਸ ਸੁਰੰਗ ਦਾ 3.3 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦਾ ਭੂਮੀਗਤ ਭਾਗ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਬਾਕੀ 1.6 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਕੱਟ-ਐਂਡ-ਕਵਰ ਵਿਧੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ, ਇੰਜੀਨੀਅਰਾਂ ਨੇ ਟਿਊਬ 1 ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਦੇ ਮੁਕੰਮਲ ਹੋਣ ਦਾ ਜਸ਼ਨ ਮਨਾਇਆ। ਟਿਊਬ 1 ਕੋਟਾ ਨੂੰ ਚੇਚਤ ਨਾਲ ਜੋੜੇਗਾ।
ਨੈਸ਼ਨਲ ਹਾਈਵੇਅ ਅਥਾਰਟੀ ਆਫ਼ ਇੰਡੀਆ (NHAI) ਦੇ ਇੱਕ ਸੀਨੀਅਰ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਕਿ ਟਿਊਬ-1 ਦੀ ਪੂਰੀ ਖੁਦਾਈ ਪੂਰੀ ਹੋ ਗਈ ਹੈ, ਪਰ ਟਿਊਬ-2 (ਚੇਚਤ ਤੋਂ ਕੋਟਾ) ਵਿੱਚ ਅਜੇ ਵੀ ਸਿਰਫ਼ 60 ਮੀਟਰ ਖੁਦਾਈ ਬਾਕੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ, ਇਹ ਕੰਮ ਇੱਕ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਅੰਦਰ ਪੂਰਾ ਹੋਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ। ਖੁਦਾਈ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਕੁਝ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸੁਰੰਗ ਦੀ ਚੌੜਾਈ ਅਤੇ ਉਚਾਈ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਹੋਰ ਸੋਧਾਂ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਣਗੀਆਂ।
ਸੁਰੰਗ ਵਿੱਚ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਵੀ ਕਈ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ: – ਏਆਈ-ਅਧਾਰਤ ਨਿਗਰਾਨੀ – ਰੋਸ਼ਨੀ ਅਤੇ ਸੈਂਸਰ – ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਕੰਟਰੋਲ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ – ਸੁਪਰਵਾਈਜ਼ਰੀ ਕੰਟਰੋਲ ਅਤੇ ਡੇਟਾ ਪ੍ਰਾਪਤੀ (SCADA) ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਦਸੰਬਰ 2025 ਤੱਕ ਸੁਰੰਗ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਦਾ ਟੀਚਾ ਰੱਖਿਆ ਹੈ।
ਦਿੱਲੀ-ਮੁੰਬਈ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸਵੇਅ ਇੱਕ 1,350 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਲੰਬਾ ਐਕਸੈਸ-ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸਵੇਅ ਹੈ, ਜਿਸਨੂੰ 8-ਲੇਨ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸਵੇਅ ਵਜੋਂ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਇਸਨੂੰ 12 ਲੇਨਾਂ ਤੱਕ ਵਧਾਉਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ। ਰਾਜਸਥਾਨ ਵਿੱਚ, ਨਿਰਮਾਣ ਅਧੀਨ ਕੁੱਲ 373 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਲੰਬਾਈ ਵਿੱਚੋਂ, 327 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਕਾਰਜਸ਼ੀਲ ਹੈ।
NHAI ਦੇ ਇੱਕ ਅਧਿਕਾਰੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, “ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਹਿੱਸਿਆਂ ‘ਤੇ ਟਰਾਂਸਪੋਰਟ ਕੋਰੀਡੋਰ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਪੂਰਾ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਹਨਾਂ ਹਿੱਸਿਆਂ ਨੂੰ ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਆਵਾਜਾਈ ਲਈ ਨਹੀਂ ਖੋਲ੍ਹਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਇੰਟਰਚੇਂਜ ਨਹੀਂ ਬਣ ਜਾਂਦਾ।
