ਹੁਣ ਨਿਆਂ ਦੀ ਦੇਵੀ ਦੀ ਮੂਰਤੀ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਤੋਂ ਪੱਟੀ ਹਟਾਈ, ਜਾਣੋ ਇਸ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਦੀ ਵਜ੍ਹਾ !

ਨਿਆਂ ਦੀ ਦੇਵੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ਅਕਸਰ ਅਦਾਲਤਾਂ ਵਿੱਚ ਦੇਖਦੇ ਹਾਂ, ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਯੂਨਾਨੀ ਦੇਵੀ ਹੈ। ਉਸਦਾ ਨਾਮ ਜਸੀਆ ਹੈ ਅਤੇ ਸ਼ਬਦ ‘ਜਸਟਿਸ’ ਉਸਦੇ ਨਾਮ ਤੋਂ ਆਇਆ ਹੈ। ਉਸ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ‘ਤੇ ਪੱਟੀ ਬੰਨ੍ਹ ਕੇ ਪਤਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਨਸਾਫ਼ ਹਮੇਸ਼ਾ ਨਿਰਪੱਖ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਵਿੱਚ ਨਿਆਂ ਦੀ ਦੇਵੀ ਦੀ ਨਵੀਂ ਮੂਰਤੀ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਮੂਰਤੀ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਬਦਲਾਅ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਮੂਰਤੀ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਪੱਟੀ ਹਟਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ ਅਤੇ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਤਲਵਾਰ ਦੀ ਥਾਂ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੀ ਕਿਤਾਬ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਦੇ ਚੀਫ ਜਸਟਿਸ (ਸੀਜੇਆਈ) ਡੀਵਾਈ ਚੰਦਰਚੂੜ ਨੇ ਇਹ ਬਦਲਾਅ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਇਸ ਦਾ ਮਕਸਦ ਇਹ ਦਿਖਾਉਣਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕਾਨੂੰਨ ਅੰਨ੍ਹਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਨਵੀਂ ਮੂਰਤੀ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦੇ ਜੱਜਾਂ ਦੀ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਵਿੱਚ ਲਗਾਈ ਗਈ ਹੈ। ਸੀਜੇਆਈ ਡੀਵਾਈ ਚੰਦਰਚੂੜ ਨੇ ਖੁਦ ਇਸ ਬੁੱਤ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਆਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਪੁਰਾਣੇ ਬੁੱਤ ਵਿੱਚ ਦਰਸਾਏ ਗਏ ਅੰਨ੍ਹੇ ਕਾਨੂੰਨ ਅਤੇ ਸਜ਼ਾ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਅੱਜ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਹੈ।
ਪਿਛਲੀ ਮੂਰਤੀ ਵਿਚ ਅੱਖਾਂ ‘ਤੇ ਪੱਟੀ ਬੰਨ੍ਹਣ ਦਾ ਮਤਲਬ ਸੀ ਕਿ ਕਾਨੂੰਨ ਸਾਰਿਆਂ ਨਾਲ ਬਰਾਬਰ ਦਾ ਵਿਹਾਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਤਲਵਾਰ ਦਿਖਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਕਾਨੂੰਨ ਕੋਲ ਤਾਕਤ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਗਲਤ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਜ਼ਾ ਦੇ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇੱਕ ਚੀਜ਼ ਜੋ ਨਵੀਂ ਮੂਰਤੀ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਬਦਲੀ ਹੈ, ਉਹ ਹੈ ਤੱਕੜੀ। ਮੂਰਤੀ ਦੇ ਇੱਕ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਅਜੇ ਵੀ ਪੈਮਾਨਾ ਹੈ। ਇਹ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਦਾਲਤ ਕਿਸੇ ਵੀ ਫੈਸਲੇ ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦੋਵਾਂ ਧਿਰਾਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਸੁਣਦੀ ਹੈ। ਸਕੇਲ ਸੰਤੁਲਨ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹਨ।