ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਆਬਾਦੀ ਵਾਲੇ ਦੇਸ਼ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਤੇ, ਭਾਰਤ ਦੀ ਆਰਥਿਕ ਵਿਕਾਸ ਕਹਾਣੀ ਨੂੰ ਇਸਦੀ ਵੱਡੀ ਅਤੇ ਪੜ੍ਹੇ-ਲਿਖੇ ਮਨੁੱਖੀ ਪੂੰਜੀ ਤੋਂ ਲਾਭ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਉਲਟ, ਭਾਰਤ ਦੇ ਪੜ੍ਹੇ-ਲਿਖੇ ਨੌਜਵਾਨ ਉੱਚ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਅਤੇ ਲੇਬਰ ਮਾਰਕੀਟ ਵਿਚਕਾਰ ਅਸੰਤੁਲਨ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਅਧਿਕਾਰਤ ਅੰਕੜਿਆਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਕੇਰਲ ਵਿੱਚ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੀ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਦਰ ਰਾਜਾਂ ਅਤੇ ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸਭ ਤੋਂ ਘੱਟ ਹੈ।
ਪੀਰੀਓਡਿਕ ਲੇਬਰ ਫੋਰਸ ਸਰਵੇ (PLFS) ਦੁਆਰਾ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਇੱਕ ਸਰਵੇਖਣ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਖੁਲਾਸਾ ਹੋਇਆ ਹੈ ਕਿ ਕੇਰਲ ਵਿੱਚ 15-29 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਸਮੂਹ ਵਿੱਚ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਦਰ 29.9% ਹੈ, ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਦਰ 47.1% ਅਤੇ ਮਰਦਾਂ ਵਿੱਚ 19.3% ਹੈ।
ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਦਰ ਵਧੀ
PLFS ਦੇ ਅੰਕੜੇ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ 2023-24 ਵਿੱਚ 15 ਸਾਲ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਉਮਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਬੇਰੋਜ਼ਗਾਰੀ ਦਰ 3.2% ‘ਤੇ ਬਰਕਰਾਰ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਦੀ ਦਰ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ 2.9% ਤੋਂ ਵੱਧ ਕੇ 3.2% ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੀ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਦਰ 10.2% ‘ਤੇ ਦੋਹਰੇ ਅੰਕਾਂ ਵਿੱਚ ਸੀ, ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ 11% ਅਤੇ ਮਰਦਾਂ ਵਿੱਚ 9.8% ਦੀ ਦਰ ਨਾਲ। 2022-23 ਵਿੱਚ 15-29 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਦਰ 10% ਸੀ।
ਯੂਟੀ ਲਕਸ਼ਦੀਪ 15-29 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਸਮੂਹ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਦਰ ਦੇ ਨਾਲ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਸਿਖਰ ‘ਤੇ ਹੈ, 36.2% ਦੀ ਦਰ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ 79.7% ਅਤੇ ਮਰਦਾਂ ਵਿੱਚ 26.2% ਦੀ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਦੇ ਨਾਲ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇੱਕ ਹੋਰ ਯੂਟੀ-ਅੰਡੇਮਾਨ ਅਤੇ ਨਿਕੋਬਾਰ ਟਾਪੂ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਦੀ ਦਰ 33.6% ਹੈ। ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਦੀ ਦਰ 49.5% ਅਤੇ ਮਰਦਾਂ ਵਿੱਚ 24% ਹੈ। ਨਾਗਾਲੈਂਡ (27.4%), ਮਨੀਪੁਰ (22.9%) ਅਤੇ ਅਰੁਣਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ (20.9%) ਵਿੱਚ ਵੀ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੀ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਦਰ ਵੱਧ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਗੋਆ ਵਿੱਚ ਇਹ ਦਰ 19.1% ਸੀ।
