ਹਾਲ ਹੀ ‘ਚ ਨੈਸ਼ਨਲ ਹਾਈਵੇਅ ਅਥਾਰਟੀ ਆਫ ਇੰਡੀਆ (NHAI) ਨੇ ਟੋਲ ਟੈਕਸ ‘ਚ ਰਾਹਤ ਦੇਣ ਲਈ ਨਵੇਂ ਨਿਯਮ ਲਾਗੂ ਕੀਤੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਯਾਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਕਾਫੀ ਫਾਇਦਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਝਿੰਝੌਲੀ ਸਥਿਤ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਮਾਨਵ ਰਹਿਤ ਟੋਲ ਪਲਾਜ਼ਾ ‘ਤੇ ਹੁਣ ਸੋਨੀਪਤ ਤੋਂ ਬਵਾਨਾ ਤੱਕ 29 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੇ ਸਫਰ ਲਈ ਸਿਰਫ 65 ਰੁਪਏ ਲਏ ਜਾਣਗੇ। ਇਹ ਕਦਮ ਆਵਾਜਾਈ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨ ਅਤੇ ਸਮਾਂ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਚੁੱਕਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।
ਇਸ ਟੋਲ ਪਲਾਜ਼ਾ ‘ਤੇ ਟੋਲ ਵਸੂਲੀ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸਵੈਚਾਲਿਤ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। NHAI ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਮੁਤਾਬਕ ਇਸ ਸਿਸਟਮ ‘ਚ ਐਡਵਾਂਸਡ ਟੋਲ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਸਿਸਟਮ ਅਤੇ ਰੇਡੀਓ ਫ੍ਰੀਕੁਐਂਸੀ ਆਈਡੈਂਟੀਫਿਕੇਸ਼ਨ (RFID) ਤਕਨੀਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਕੋਈ ਵਾਹਨ ਟੋਲ ਪਲਾਜ਼ਾ ਤੋਂ ਲੰਘਦਾ ਹੈ, ਉਥੇ ਲਗਾਏ ਗਏ ਸੈਂਸਰ ਉਸ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾ ਲੈਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਬੈਰੀਅਰ ਨੂੰ ਖੋਲ੍ਹ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਨਾਲ ਡਰਾਈਵਰ ਬਿਨਾਂ ਰੁਕੇ ਟੋਲ ਅਦਾ ਕਰ ਸਕਣਗੇ।
ਇਸ ਟੋਲ ਪਲਾਜ਼ਾ ‘ਤੇ ਇਕ ਹੋਰ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪਹਿਲ ਆਟੋਮੈਟਿਕ ਨੰਬਰ ਪਲੇਟ ਪਛਾਣ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਦਾ ਪਾਇਲਟ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਵੀ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਰਾਹੀਂ ਟੋਲ ਫੀਸ ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਹੋਰ ਵੀ ਸੁਵਿਧਾਜਨਕ ਹੋਵੇਗਾ। ਨੰਬਰ ਪਲੇਟ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਸਿਸਟਮ ਆਪਣੇ ਆਪ ਟੋਲ ਦੀ ਰਕਮ ਕੱਟ ਲਵੇਗਾ, ਕਿਸੇ ਵੀ ਦਸਤੀ ਦਖਲ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਨਵੇਂ ਨਿਯਮਾਂ ਦੇ ਤਹਿਤ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਾਹਨਾਂ ਲਈ ਟੋਲ ਫੀਸ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਢੰਗ ਨਾਲ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਹਲਕੇ ਵਪਾਰਕ ਵਾਹਨਾਂ ਲਈ 105 ਰੁਪਏ ਅਤੇ ਦੋ-ਐਕਸਲ ਵਪਾਰਕ ਵਾਹਨਾਂ ਲਈ 225 ਰੁਪਏ ਫੀਸ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਨਿੱਜੀ ਵਾਹਨਾਂ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਘੱਟ ਚਾਰਜ 65 ਰੁਪਏ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਢਾਂਚਾ ਯਾਤਰੀ ਵਾਹਨਾਂ ਲਈ ਬਹੁਤ ਲਾਹੇਵੰਦ ਸਾਬਤ ਹੋਵੇਗਾ ਅਤੇ ਯਾਤਰਾ ਨੂੰ ਹੋਰ ਕਿਫ਼ਾਇਤੀ ਬਣਾਏਗਾ।
ਭਾਵੇਂ ਆਟੋਮੈਟਿਕ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਨਕਦ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਲਈ ਇੱਕ ਵੱਖਰੀ ਲੇਨ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਡਰਾਈਵਰ ਫਾਸਟੈਗ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਜਾਂ ਉਸ ਦਾ ਫਾਸਟੈਗ ਬਲੈਕਲਿਸਟ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਖੱਬੇ ਪਾਸੇ ਦੀ ਲੇਨ ਤੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਅਜਿਹੇ ਵਾਹਨਾਂ ਤੋਂ ਆਮ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਟੋਲ ਵਸੂਲਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਏਗਾ ਕਿ ਸਿਰਫ ਫਾਸਟੈਗ ਧਾਰਕ ਹੀ ਆਟੋਮੈਟਿਕ ਲੇਨ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਣ।
NHAI ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਹਾਈਵੇਅ ‘ਤੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਸਾਈਨ ਬੋਰਡ ਲਗਾਉਣ ਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ ਕਿ ਡਰਾਈਵਰ ਆਟੋਮੈਟਿਕ ਲੇਨ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਣ। ਇਹ ਸਾਈਨ ਬੋਰਡ ਡਰਾਈਵਰ ਨੂੰ ਮਾਰਗਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨਗੇ ਅਤੇ ਦੱਸਣਗੇ ਕਿ ਫਾਸਟੈਗ ਧਾਰਕ ਨੂੰ ਕਿਹੜੀ ਲੇਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
NHAI ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਤਕਨੀਕੀ ਤਕਨੀਕਾਂ ਲਾਗੂ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਣਗੀਆਂ। GNSS ਅਧਾਰਤ ਟੋਲ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਹੋਵੇਗੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਟੋਲ ਭੁਗਤਾਨ ਲਈ ਫਾਸਟੈਗ ਜਾਂ ਰੁਕਾਵਟਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਸ ਸਿਸਟਮ ਰਾਹੀਂ ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਕੋਈ ਵਾਹਨ ਹਾਈਵੇਅ ‘ਤੇ ਦਾਖਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਦੀ ਯੂਨੀਕ ਆਈਡੀ ਜਨਰੇਟ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ ਅਤੇ ਟੋਲ ਦੀ ਰਕਮ ਆਪਣੇ ਆਪ ਕੱਟ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਤਕਨੀਕ ਹੋਰ ਥਾਵਾਂ ‘ਤੇ ਵੀ ਲਾਗੂ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ, ਜਿਵੇਂ ਕਾਨਪੁਰ ‘ਚ ਵੀ ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਟੋਲ ਪਲਾਜ਼ਾ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
NH 344P ‘ਤੇ ਟੋਲ ਚਾਰਜ ਸਪਸ਼ਟ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਦਰਸਾਏ ਗਏ ਹਨ। NHAI ਨੇ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਦਸੰਬਰ ਤੱਕ ਟੋਲ ਫੀਸ ਵਸੂਲਣ ਦਾ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਕਿਸਮ ਦੀ ਤਕਨੀਕੀ ਸਮੱਸਿਆ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਕੰਟਰੋਲ ਰੂਮ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਇੰਜਨੀਅਰ ਉਸ ਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਠੀਕ ਕਰ ਲੈਣਗੇ। ਇਹ ਟੋਲ ਪਲਾਜ਼ਾ ਡਰਾਈਵਰਾਂ ਨੂੰ ਸੁਵਿਧਾਜਨਕ ਅਤੇ ਤੇਜ਼ ਯਾਤਰਾ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਹੀ ਕੰਮ ਕਰੇਗਾ।
