ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਚਕਾਰ ਤਣਾਅ ਵਧਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਵੱਲੋਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ‘ਤੇ ਹਵਾਈ ਹਮਲੇ ਕਰਕੇ ‘ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਸਿੰਦੂਰ’ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਹੁਣ ਭਾਰਤ ਦੇ 15 ਸ਼ਹਿਰਾਂ ‘ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਦੀ ਅਸਫਲ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਕੇ ਜਵਾਬੀ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਇਸ ਹਮਲੇ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ, ਭਾਰਤ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਲਾਹੌਰ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਹਵਾਈ ਰੱਖਿਆ ਯੂਨਿਟ ਨੂੰ ਤਬਾਹ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।
ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਭਾਰਤ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਰੁੱਧ ਜਵਾਬੀ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਗੁਆਂਢੀ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਮਨਸੂਬਿਆਂ ਨੂੰ ਨਾਕਾਮ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਵਾਲ ਉੱਠਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਏ ਹਨ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ਕਿੱਥੇ ਹਨ ਜਿੱਥੋਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਭਾਰਤ ‘ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਆਪਣੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਨੂੰ ਤਿੰਨ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਪਹਿਲੀ ਉੱਤਰੀ ਹਵਾਈ ਕਮਾਂਡ (ਪੇਸ਼ਾਵਰ), ਦੂਜੀ ਕੇਂਦਰੀ ਹਵਾਈ ਕਮਾਂਡ, ਲਾਹੌਰ ਅਤੇ ਤੀਜੀ ਦੱਖਣੀ ਹਵਾਈ ਕਮਾਂਡ, ਕਰਾਚੀ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਕੋਲ ਕੁੱਲ 21 ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ਹਨ।
- ਪੀਏਐਫ ਬੇਸ ਮਸਰੂਰ: ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਦਾ ਮਸਰੂਰ ਬੇਸ ਕਰਾਚੀ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਇਹ ਏਸ਼ੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਏਅਰਬੇਸਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਦੱਖਣੀ ਹਵਾਈ ਕਮਾਂਡ ਸਥਿਤ ਹੈ।
- ਪੀਏਐਫ ਬੇਸ ਫੈਸਲ: ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਦਾ ਫੈਸਲ ਬੇਸ ਵੀ ਕਰਾਚੀ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਇਹ ਦੱਖਣੀ ਹਵਾਈ ਕਮਾਂਡ ਅਤੇ ਪੀਏਐਫ ਏਅਰ ਵਾਰ ਕਾਲਜ ਦੇ ਮੁੱਖ ਦਫਤਰ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ।
- PAF ਬੇਸ ਮੁਸ਼ਫ: ਮੁਸ਼ਫ ਏਅਰ ਬੇਸ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਪੰਜਾਬ ਸੂਬੇ ਦੇ ਸਰਗੋਧਾ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਇਹ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦਾ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਅੱਡਾ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਇੱਕ ਲੜਾਈ ਸਿਖਲਾਈ ਸਕੂਲ ਹੈ।
- ਪੀਏਐਫ ਬੇਸ ਰਫੀਕੀ: ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਦਾ ਰਫੀਕੀ ਏਅਰ ਬੇਸ ਸ਼ੋਰਕੋਟ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਇਸਨੂੰ ਕੇਂਦਰੀ ਹਵਾਈ ਕਮਾਂਡ ਦੇ ਅਧੀਨ ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
- ਪੀਏਐਫ ਬੇਸ ਪੇਸ਼ਾਵਰ: ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਦਾ ਪੇਸ਼ਾਵਰ ਬੇਸ ਪੇਸ਼ਾਵਰ ਵਿੱਚ ਹੀ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਇਸਨੂੰ ਉੱਤਰੀ ਹਵਾਈ ਕਮਾਂਡ ਦੇ ਅਧੀਨ ਹਮਲੇ ਕਰਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
- ਪੀਏਐਫ ਬੇਸ ਐਮਐਮ ਆਲਮ: ਪੀਏਐਫ ਬੇਸ ਐਮਐਮ ਆਲਮ ਆਲਮ, ਜਿਸਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਪੀਏਐਫ ਬੇਸ ਮੀਆਂਵਾਲੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ (ਪੀਏਐਫ) ਦਾ ਇੱਕ ਏਅਰਬੇਸ ਹੈ। ਇਹ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਪੰਜਾਬ ਸੂਬੇ ਦੇ ਮੀਆਂਵਾਲੀ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਇਹ ਉੱਤਰੀ ਹਵਾਈ ਕਮਾਂਡ ਦੇ ਅਧੀਨ ਇੱਕ ਲੜਾਕੂ ਸਿਖਲਾਈ ਵਿੰਗ ਹੈ।
- ਪੀਏਐਫ ਬੇਸ ਮਿਨਹਾਸ: ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਏਅਰ ਫੋਰਸ ਬੇਸ, ਮਿਨਹਾਸ ਇੱਕ ਪੀਏਐਫ ਏਅਰਬੇਸ ਹੈ ਜੋ ਅਟਕ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ, ਪੰਜਾਬ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਏਅਰੋਨਾਟਿਕਲ ਕੰਪਲੈਕਸ ਮਿਨਹਾਸ ਏਅਰਬੇਸ ‘ਤੇ ਸਥਿਤ ਹੈ ਜੋ CAC/PAC JF-17 ਥੰਡਰ, PAC MFI-17 ਮੁਸ਼ਸ਼ਕ, ਹੋਂਗਡੂ JL-8 ਵਰਗੇ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਹੋਰ ਫੌਜੀ ਸਥਾਪਨਾਵਾਂ
- ਜਨਰਲ ਹੈੱਡਕੁਆਰਟਰ (GHQ): ਰਾਵਲਪਿੰਡੀ ਛਾਉਣੀ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ, ਇਹ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਫੌਜ ਦਾ ਹੈੱਡਕੁਆਰਟਰ ਹੈ।
- ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਏਅਰੋਨਾਟਿਕਲ ਕੰਪਲੈਕਸ: ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਏਅਰੋਨਾਟਿਕਲ ਕੰਪਲੈਕਸ (ਪੀਏਸੀ) ਇੱਕ ਏਅਰੋਸਪੇਸ ਨਿਰਮਾਤਾ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਮੁੱਖ ਦਫਤਰ ਕਾਮਰਾ, ਪੰਜਾਬ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ (PAF) ਵੱਲੋਂ 1971 ਵਿੱਚ ਸਥਾਪਿਤ, PAC ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਫੌਜ ਲਈ ਜਹਾਜ਼ ਅਤੇ ਐਵੀਓਨਿਕਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਦਾ ਡਿਜ਼ਾਈਨ, ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਨਿਰਮਾਣ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਿਵਲ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਲਈ ਵੀ ਆਪਣੀਆਂ ਸੇਵਾਵਾਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ।
- ਸਪੈਸ਼ਲ ਸਰਵਿਸ ਵਿੰਗ (SSW): PAF ਬੇਸ ਕੱਲਰ ਕਹਾਰ ਵਿਖੇ ਸਥਿਤ। ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਕੋਲ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਫੋਰਸ ਹੈ ਜੋ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸੇਵਾਵਾਂ ਅਤੇ ਕਾਰਜਾਂ ਵਿੱਚ ਮਾਹਰ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਹਵਾਈ ਆਵਾਜਾਈ ਨਿਯੰਤਰਣ, ਅੱਗ ਸਹਾਇਤਾ, ਗੁਪਤ ਅੱਤਵਾਦ ਵਿਰੋਧੀ ਜਾਂ ਕਠੋਰ ਵਾਤਾਵਰਣ ਵਿੱਚ ਕਮਾਂਡ, ਨਿਯੰਤਰਣ ਅਤੇ ਸੰਚਾਰ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
ਜਲ ਸੈਨਾ ਦਾ ਅੱਡਾ
ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਜਲ ਸੈਨਾ ਦੇ ਅੱਡੇ: ਇਹ ਕਰਾਚੀ ਅਤੇ ਹੋਰ ਤੱਟਵਰਤੀ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹਨ। ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਜਲ ਸੈਨਾ ਅਰਬ ਸਾਗਰ ਅਤੇ ਓਮਾਨ ਦੀ ਖਾੜੀ ਵਿੱਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਤੱਟਵਰਤੀ ਖੇਤਰ ਤੋਂ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਸਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਅਗਸਤ 1947 ਵਿੱਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਸਿਰਜਣਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਜਲ ਸੈਨਾ ਦੀ ਮੁੱਖ ਭੂਮਿਕਾ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀਆਂ ਸਮੁੰਦਰੀ ਸਰਹੱਦਾਂ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਬਾਹਰੀ ਦੁਸ਼ਮਣ ਦੇ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣਾ ਹੈ।
ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲ ਹਮਲੇ ਕਿੱਥੇ ਕੀਤੇ?
ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਸ੍ਰੀਨਗਰ, ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ, ਬਠਿੰਡਾ, ਅਵੰਤੀਪੁਰਾ, ਪਠਾਨਕੋਟ, ਜੰਮੂ, ਕਪੂਰਥਲਾ, ਲੁਧਿਆਣਾ, ਜਲੰਧਰ, ਆਦਮਪੁਰ, ਫਲੋਦੀ, ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ, ਨਲ, ਉਤਰਲਾਈ ਅਤੇ ਭੁਜ ਵਰਗੇ ਫੌਜੀ ਠਿਕਾਣਿਆਂ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵੱਲੋਂ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਾਰੇ ਹਮਲਿਆਂ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਹਵਾਈ ਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਕਾਮ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਭਾਰਤ ਨੇ ਵੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਹਮਲੇ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ। ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰਾਲੇ ਵੱਲੋਂ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਦੀ ਕਾਰਵਾਈ ਸੰਤੁਲਿਤ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਸਿਰਫ਼ ਉਨ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਇਆ ਹੈ ਜੋ ਸਾਡੇ ਠਿਕਾਣਿਆਂ ‘ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਸਨ।
ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਸਿੰਦੂਰ ਵਿੱਚ 100 ਤੋਂ ਵੱਧ ਅੱਤਵਾਦੀ ਮਾਰੇ ਗਏ
ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਪਹਿਲਗਾਮ ਅੱਤਵਾਦੀ ਹਮਲੇ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ, ਭਾਰਤ ਨੇ ਮੰਗਲਵਾਰ ਦੇਰ ਰਾਤ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਪੀਓਕੇ ‘ਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 100 ਤੋਂ ਵੱਧ ਅੱਤਵਾਦੀ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸਨ। ਇਸ ਹਮਲੇ ਵਿੱਚ ਲਸ਼ਕਰ ਅਤੇ ਜੈਸ਼ ਵਰਗੇ ਅੱਤਵਾਦੀ ਸੰਗਠਨਾਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਇਆ। ਇਸ ਹਮਲੇ ਵਿੱਚ ਜੈਸ਼ ਮੁਖੀ ਮਸੂਦ ਅਜ਼ਹਰ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ 10 ਮੈਂਬਰ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸਨ।
